به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایبنا، اندونزی در گزارش وضعیت جهانی اقتصاد اسلامی 2021-2020 رتبه‌ خود در صنعت تأمین مالی اسلامی را از جایگاه پنجم به چهارم ارتقا داد. اندونزی پس از کشورهای مالزی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در این جایگاه قرار گرفت و سال 2020 را با بالاترین رکورد در توسعه تأمین مالی اسلامی به پایان رساند.

شاخص توسعه تأمین مالی اسلامی (IFDI) برای سال 2020 نشان داد که رتبه اندونزی در توسعه تامین مالی اسلامی از جایگاه چهارم به دوم و در دارایی‌های مالی اسلامی از جایگاه هشتم به هفتم، همراه با این رشد 15 درصدی به 99 میلیارد دلار ارتقا یافت.

کمیته ملی اقتصاد و تأمین اسلامی (KNEKS)، که به عنوان رهبر یک ارکستر غول‌پیکر تشکیل‌دهنده معماری اقتصاد اسلامی اندونزی عمل می‌کند، نقشه‌ای یکپارچه از اکوسیستم اقتصاد و تأمین مالی اسلامی این کشور را توسعه داده و همچون عقابی تیزبین، نظاره‌گرِ نقش‌ها و جایگاه‌های ذینفعان، بازیگران، ناظران، زیرساخت‌ها، فناوری اطلاعات، منابع انسانی و عموم مردم است. این کمیته کار عظیمی در تشویق هر جنبه از این اکوسیستم برای ایجاد پیشرفت‌های قابل ملاحظه، علیرغم قدرت سیاسی معتدل آن، انجام داده است.

اندونزی در زمینه تأمین مالی تجاری اسلامی، با یک برنامه حساب‌شده برای ایجاد تحول عظیم به سال 2021 وارد شد: ادغام بزرگ سه بانک بزرگ اسلامی این کشور یعنی بانک مندیری سیاریا (BSM)، سیاریا BNI و سیاریا BRI به منظور تأسیس بانک اسلامی دولتی سیاریا اندونزی (BSI) در فوریه 2021 با حجم دارایی بالغ بر 21.5 تریلیون روپیه (1.5 میلیارد دلار) (از نوامبر 2020) صورت خواهد گرفت. بانک سیاریا در گروه BUKU III از سرمایه‌ای قوی برای رقابت در بخش بانکداری اسلامی اندونزی برخوردار خواهد بود.

این ادغام قابلیت و ظرفیت این بانک برای رقابت در دو سطح کشوری و بین‌المللی را افزایش داده و فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز می کند اگر چه، ظاهرا مدت زمان زیادی رشد اندکی داشته است. در حالی که بانک سیاریا اندونزی تنها بانک اسلامی اندونزی در گروه BUKU III خواهد بود (بقیه هنوز در گروه BUKU II یا BUKU I قرار دارند)، این بانک یک هدف و برنامه‌ریزی جدی دارد تا در سه ماهه دوم سال 2022، به بالاترین رتبه در گروه BUKU IV برسد.

این بانک با برخورداری از دارایی به ارزش 232.5 تریلیون روپیه (تقریبا نیمی از کل دارایی‌های بانکداری اسلامی اندونزی)، در میان 10 بانک برتر اندونزی و همچنین 10 بانکِ اسلامی برتر جهان قرار خواهد گرفت. سرمایه قوی‌تر، تحولات گسترده و اساسی در زیرساخت فناوری اطلاعات و دیجیتال‌سازی محصولات و خدمات و نیز مهارت‌های قابل توجه کارمندان، از جمله نکات حیاتی هستند که بانک سیاریا اندونزی باید از آنها برای پیروزی در این رقابت، آگاه باشد.

اندونزی در تأمین مالی اجتماعی- اسلامی از پتانسیل فراوانی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اجتماعی مبتنی بر زکات (صدقات اجباری) و کمک‌های خیریه داوطلبانه مانند وقف، انفاق و صدقه برخوردار است. در حالی که اندونزی در تلاش است تا زکات را جمع‌آوری کند (با تحقق تنها 4.4 درصد زکات بالقوه در سال 2019)، اما درصدد است توجه بیشتری به وقف معطوف داشته باشد. در صورت توسعه وقف، اندونزی 180 تریلیون روپیه وقف نقدی بالقوه و 11000 هکتار زمین وقفی خواهد داشت.

به تازگی، در این کشور صکوک وقف یا صکوک مرتبط با وقف نقدی (CWLS) و اوراق قرضه اسلامی تأمین‌ مالی شده به‌وسیله وقف، معرفی شده است. این در حالی است که دولت در مارس 2020 اقدام به صدور CWLS SW001، اولین CWLS خود از طریق طرح جایگزینی خصوصی با هیئت وقف اندونزی (BWI) نموده بود.

بانک وقف خرد (BWM) در زمینه تأمین مالی خرد اسلامی مبتنی بر وقف فعالیت می‌کند و سعی دارد از گرامین بانک به عنوان بانک پیشگام تأمین مالی خرد بنگلادش الگوبرداری کند و از مدل پایه تأمین مالی خرد برای تأمین مالی شرکت‌های کوچک مستثنی از موسسات مالی رسمی استفاده کند. این مدل، فاقد وثیقه فیزیکی است. این در حالی است که مدل وام‌دهی گروهی بر مبنای فشار همتایان (درصورت قصور یکی از اعضا، سایر اعضای گروه وام‌شان را دریافت نمی‌کنند) به عنوان وثیقه اجتماعی عمل می‌کند و جایگزین وثیقه فیزیکی می‌شود.

به نظر می‌رسد موسسات تأمین مالی خرد اسلامی (IMFI) اندونزی به دلیل سوءمدیریت ناشی از عدم کنترل و نظارت، از شهرت کمتری برخوردارند. علیرغم حمایت رئیس جمهور جوکو ویدودو از این نظام اقتصادی جایگزین از طریق تاسیس KNEKS، همچنان حمایت قانونی همچون تأیید لایحه اقتصاد اسلامی برای توسعه این صنعت، امری حیاتی است.

این لایحه به عنوان یک قانون فراگیر، یک نیاز مبرم محسوب می‌شود؛ زیرا کلیه فعالیت‌ها در اقتصاد اسلامی را سامان‌دهی می‌کند، مشوق‌های مهم مالی و غیرمالی برای ارائه شرایط برابر را یکپارچه نموده و سهامداران را تشویق می‌کند تا فعالانه در این اکوسیستم اقتصاد و تامین مالی اسلامی شرکت کنند.

اندونزی تعدادی مقررات اندک در بخش‌های تأمین مالی اسلامی شامل بانکداری اسلامی، اوراق بهادار اسلامی، کمک‌های اسلامی و تضمین محصول حلال دارد. همچنین برای اداره سایر بخش‌ها، همچون بازار سرمایه اسلامی، بیمه اسلامی، صندوق‌های بازنشستگی اسلامی، تأمین مالی صادرات اسلامی، بیمه سپرده اسلامی، رهن اسلامی، سرمایه‌گذاری خطرپذیر اسلامی، تأمین مالی خرد اسلامی، فناوری مالی اسلامی، گردشگری حلال، مد اسلامی و رسانه‌ها و تفریح حلال رسانه‌های حلال نیازمند مقررات بیشتری است.