عصر اعتبار- شب گذشته، ارتش ترکیه اعلام کرد که قدرت را در این کشور در اختیار گرفته است، اما ساعاتی بعد رئیس جمهور رجب طیب اردوغان با حضور در تلویزیون تاکید کرد که همچنان قدرت در اختیار دولت است؛ این تنشها باعث شد تا لیر ترکیه بیشترین افت خود را در ۸ سال اخیر تجربه کند.
به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از اقتصادنیوز، در پی ناآرامیهای شب گذشته در ترکیه، لیر (واحد پولی این کشور) با افتی 4.6 درصدی مواجه شد تا بیشترین سقوط خود را از سال 2008 تجربه کند. در آخرین ساعات معاملاتی هفته کاری بازارهای جهانی هر دلار معادل 3.0157 لیر ارزش داشت. اوراق خزانهداری نیز با کاهش بازده 0.4 درصدی مواجه شده وسهام آمریکا نیز نزدیک به نیم درصد سقوط کردند. ین نیز در برابر دلار تقویت شد.
پس از اینکه جنگندههای ارتش ترکیه بر فراز استانبول و آنکارا به پرواز درآمده و تانکها مسیر جادهها بستند، ارتش در بیانیهای اعلام کرد که به منظور بازگرداندن دموکراسی و آزادی قدرت را در اختیار گرفته است. اما پس از آن اردوغان اعلام کرد که «آنچه کودتاچیان انجام دادند اهانتی به دموکراسی و انتقام گیری از مردمی بود که حامی دولت هستید. در این کشور، فقط مردم حرف می زنند.»
شوک سیاسی
جورج ماریسکال، مدیر سرمایهگذاری شرکت UBS اعلام کرد: «این یک شوک سیاسی غیرمنتظره بود. تنها نتیجه این رویداد آشفتگی سیاسی بیشتر خواهد بود. پول بسیاری به سمت ترکیه سرازیر شده و برخی از آنها ذخیره خواهد شد. ما شاهد تضعیف برخی از ارزها خواهیم بود.»
ارزش سهام اینترنتی ETF ترکیه با افتی 2.5 درصدی به 41 دلار و 60 سنت رسید. در حالی که بازارهای سهام آمریکا مطابق معمول در ساعت 4 بعد از ظهر به وقت محلی بدون تغییر چندانی بسته شد. شاخص استاندارد اند پورز پس از گزارش ناآرامیها در ترکیه با سقوط مواجه شد.
رشد اقتصادی
جفری کلینتاپ، تحلیلگر سرمایهگذاری شرکت چارلز شوآب اعلام کرد: «من فکر نمیکنم ناآرامیهای اخیر در ترکیه تغییر چندانی روی ارزیابی ریسک در بازارهای جهانی بگذارد. به طور واضح، در بخشهایی از دنیا روی آنچه در ترکیه اتفاق میافتد متمرکز شدهاند، ولی من فکر نمیکنم شوک دیگری مشابه با برگزیت بر بازارهای جهانی اتفاق بیفتد. با توجه به تاریخ، این یک رویداد بسیار جزئی است.»
قبل از امروز، بازار سهام ترکیه با رشدی 15 درصدی در سال جاری پشت سر بازار سهام قزاقستان که رشدی 20 درصدی را تجربه کرده است، بهترین عملکرد را در میان بورسهای اروپای شرقی داشته است. در میان تمامی بازارهای مورد بررسی بلومبرگ نیز، ترکیه جایگاه نهم و بهترین عملکرد را در میان بازارهای توسعه یافته داشته است. در پی افزایش هزینههای خانوار، اقتصاد در سهماهه نخست سال جاری رشدی 4.8 درصدی داشته است که فراتر از براورد اقتصاددانان بوده است.
اثر بازار
بر اساس اعلام عماد مستق، تحلیلگر بازارهای نوظهور شرکت مشاور اکسترات، بازارهای سهام ترکیه ممکن است افتی 20 درصدی را تجربه کنند. حتی اگر کودتا شکست بخورد، این یک فاجعه برای ترکیه خواهد بود چرا که خطرات سیاسی به شدت افزایش یافته است. کودتای موفق نیز برای سرمایهگذاران خارجی چندان خوشایند نخواهد بود چرا که حزب عدالت و توسعه صدها هزار حامی و طرفدار متعصب دارد.
از سال 1960 تاکنون، این کشور عضو ناتو دستکم سه بار کودتا توسط نظامیان سکولار را تجربه کرده است. اما از زمان روی کار آمدن حزب اسلامی عدالت و توسعه در سال 2002، اثرات سیاسی ارتش کمرنگ شده بود.
آخرین باری که در سال 1997 نیروهای ارتش دولت را در اختیار گرفتند، شاخص بورس استانبول در طی سه روز افتی 15 درصدی را تجربه کرد. این شاخص سپس صعود خود را از سر گرفته و در نهایت در آن سال 254 درصد رشد داشت.
اثر سقوط لیر روی ارزهای دیگر بازارهای نوظهور نیز مشاهده شد به طوری که در بازار ارز نیویورک، راند آفریقای جنوبی 2.4 درصد و پزو مکزیک 1.4 درصد سقوط کردند.
آشفتگیهای سیاسی روی اقتصاد ترکیه بسیار اثرگذار است چرا که این کشور به سرمایهگذاریهای خارجی برای تامین مالی کسری حساب جاری خود وابسته است. کسری جساب جاری ترکیه در سال جاری به 4.5 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد رسید، در حالی که این کسری در سال 2015 معادل 4.4 درصد بوده است.