عصر بازار

استاد ایرانی یک دانشگاه آمریکا :

اقتصاد ترکیه و جهان در پی کودتای نافرجام

عصر اعتبار- استاد ایرانی دانشگاه ایالتی میسوری غربی آمریکا به تحلیل اقتصاد ترکیه و جهان در پی کودتای نافرجام ترکیه پرداخت.

اقتصاد ترکیه و جهان در پی کودتای نافرجام
نسخه قابل چاپ
جمعه ۰۱ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۱:۵۳:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از تسنیم، رضا حمزه ای استاد ایرانی دانشگاه ایالتی میسوری غربی آمریکا است. وی طی سالهای 1990 تا 1991 رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه ایالتی میسوری غربی بوده و طی سالهای حضورش در این دانشگاه  8 جایزه بهترین تدریس و تحقیق و نیز دو جایزه استاد برتر (در سالهای 2003 و 2004) را از آن خود کرده است. وی تحلیل خود را در قالب یادداشتی در اختیار خبرگزاری تسنیم قرارداده که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

    کودتای نافرجام اخیر نگرانی های جهانی و منطقه ای از بروز هرج و مرج احتمالی در این کشور را از بین نبرده است. این کشور به وقوع کودتاهای نظامی هر چند سال یکبار معروف است. از سال 1960، این پنجمین کودتایی است که در ترکیه رخ می دهد. تاریخچه 5 کودتای سال های 1960، 1971، 1980، 1997 و 2016، دوره ای ناگوار از پریشانی و ابهام را هم برای این کشور و هم برای ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا به ثبت رسانده است که با احتیاط و به صورت دقیق در حال بررسی و در نهایت  پذیرش عضویت ترکیه در این پیمان قوی تجاری و پولی بوده است. با توجه به تمام اقدامات مذهبی دولت اردوغان در برابر اعتراضات سکولارها و ملی گرایان سال های اخیر، پس از گذشت 19 سال، می شد انتظار داشت که به زودی یک کودتای دیگر به وقوع بپوندد. اردوغان و متحدانش راه سخت و پرچالشی را برای تبدیل وضعیت بی ثبات موجود به شرایطی متوازن و عادی در پیش دارند.
    با توجه به موقعیت استراتژیک ترکیه، ساختار متعارض ایدئولوژی ها و نزدیکی به گروه های تروریستی احتمالی که به شکل گریز ناپذیری ناتو، حوزه یورو و به صورت غیر مستقیم کل منطقه را درگیر خود می سازد نمی توان بر نگرانی غرب درباره ثبات ترکیه تاکید بیشتری داشت. علاوه بر مسائل داخلی، و درگیری با گروه های اسلام گرای افراطی واپوزیسیون ملی گرا، این کشور به حضور تعداد زیادی پیکارجوی ترک در درون گروه داعش پی برده است.


    Among a list of 7 countries, Turkey had the largest number of fighters in Islamic State (ISIS) in 2015
    Source: Wall Street Journal, July 16-17, 2016, p. A6

    بر اساس گزارشی که روزنامه وال استریت ژورنال اخیرا منتشر کرده، در بین 7 کشور ترکیه، فرانسه، آلمان، انگلیس، سوئد، هلند و اسپانیا، اتباع ترک در سال 2015 بیشترین نفرات را در میان گروه داعش تشکیل می داده اند.
    به علاوه، شاخص تروریسم ترکیه تا سال 2014، 5.74 بوده است. در این شاخص رقم صفر نشان دهنده بهترین حالت و رقم 10 نشان دهنده بدترین حالت ممکن است. این رقم نشان دهنده وضعیت نگران کننده ترکیه از لحاظ شاخص تروریزم است. از این منظر، ترکیه در رتبه بیست و هفتم در بین تمام کشورهای جهان قرار دارد. نگرانی جدی تر این است که ترکیه به لحاظ جغرافیایی در نزدیکی 4 کشور از 5 کشور خطرناک ترین جهان، یعنی عراق، افغانستان، پاکستان و سوریه قرار گرفته است. پنجمین کشور خطرناک نیجریه است که از ترکیه فاصله نسبتا زیادی دارد.


    Source: Trading Economics.com: Institute for Economics and Peace http://www.tradingeconomics.com/turkey/terrorism-index
    Turkey’s Terrorism Index: Measurement of the direct and indirect impact of terrorism, including its effects on lives lost, injuries, property damage and the psychological aftereffects.  It varies for all

    Countries from 0 (no impact) to 10 (highest impact)

    Trend Direction of Turkey’s Terrorism Index

    درگیری های مسلحانه کردی- ترکی یک عامل عمده دیگر در بی ثباتی و مخاصمه بین جمهوری ترکیه و گروه های شورشی کرد است. این گروه ها درخواست جدایی از ترکیه و ایجاد یک کردستان مستقل را دارند. بر اساس مقاله ای که به قلم جیمز برندون در مجله بنیاد جیمز تاون نوشته شده: «گروه شاهین های آزادی کردستان به عنوان یک گروه رقیب پ ک ک مطرح شده است.»
    در این مقاله آمده است: «در 28 اوت 2006، شاهین آزادی کردستان به انفجار چند بمب در شهرهای مارماریس، استانبول و آنتالیادست زدند.
      این حملات که جدیدترین نمونه از یک رشته حملات مداوم بودند، موجب مرگ 3 تن و مجروج شدن 21 نفر دیگر شدند. این حملات همچنین نشان داد که تهدید گروه شاهین های آزادی کردستان نه تنها برای ترکیه بلکه برای حزب کارگران کردستان (پ ک ک) نیز که خود را تنها مدافع  15 میلیون کرد ساکن ترکیه می داند، افزایش یافته است.»
    بعد از آخرین کودتای نظامی موفق در ترکیه در سال 1997، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در سال 2002 قدرت را  از طریق انتخابات برای مدت 5 سال در اختیار گرفت. تقویت اخیر موضع وی و حزب اسلامگرایش و رویکرد اقتدارگرایانه او، به گفته بسیاری از مردم ترکیه، به تدریج وی را به یک شخص کم تحمل نسبت به مخالفانش تبدیل ساخته است. تلاش های رو به افزایش او برای خفه کردن صدای دانشجویان، معلمان و روزنامه نگاران- برای مثال موجب اخراج 900 روزنامه نگاراز مشاغل خود شده که همه اینها منجر به افزایش مخالفت ها با وی شده است. با این وجود، به رغم همه این مسائل، کودتای روز جمعه از سوی همه احزاب سیاسی مخالف تقبیح شد. آخرین چیزی که این ملت 79 میلیون نفری نگران آن بود، و حتی فکرش را هم نمی کرد، ظهور یک دیکتاتور ظالم دیگر بود که هیچگاه نمی توانست راه حلی واقعی برای مشکلات و چالش های واقعی پیش روی ترکیه باشد. بر اساس گزارش مجله اکونومیست، یک روزنامه نگار ترک در این باره گفت: «بدترین نوع دموکراسی بهتر از یک کودتا است.»
    نزدیکی جغرافیایی ترکیه به بقیه اروپا از برخی جهات یک عامل مثبت و از برخی جهات موجب بروز اختلافات مذهبی است. موفقیت اردوغان در راه یابی به اتحادیه اروپا پس از سال ها تلاش سرسختانه و توسعه اقتصادی قابل توجه هدف اصلی اقدامات او بوده است. اما همه این تلاش ها با اشتباهات حساب نشده اش در جهت تثبیت قدرت و اختیاراتش بر اساس تغییر قانون اساسی - به باد رفته و در نهایت موجب بدتر شدن رابطه وی با رای دهندگان و نهایتا بروز نارضایتی کلی شده است. عرصه سیاسی ترکیه به دلیل وجود عوامل ناخوشایند فراوان-آماده یک آشفتگی و هرج و مرج دیگر است.
    ارزش لیره (TRY )- پول ملی ترکیه- بلافاصله پس از وقوع کودتا به شدت کاهش یافت. اگر کودتا موفق می بود این کاهش ممکن بود ادامه یابد.

     

    هرچند کودتا شکست خورده، اما بسته به چگونگی مدیریت صحنه توسط دولت ترس و بی ثباتی تا مدتی در این کشور تداوم خواهد داشت. به گفته نایجل استفنسون: «کودتای نظامی ناکام در ترکیه ممکن است موجب خروج بخشی از سرمایه ها و حرکت آنها به سمت سرمایه گذاری های امن تر  در روز دوشنبه شود، اما اگر بی ثباتی در این بازار مهم نوظهور تداوم یابد، ممکن است تاثیر بلندمدت جدی تری بر جای بگذارد.»
    مجله اکونومیست در مقاله ای تحلیلی نوشت: «کودتای ناموفق ترکیه قدرت سرکوب بیشتری به رئیس جمهوری این کشور می دهد. هرچند این اقدام ضروری به نظر می رسد اما باید اضافه کرد که رویکرد مشکل آفرین قبلی در متمایل شدن اردوغان به گروه های اسلامی،  موجب نارضایتی گسترده عمومی شده است. با این حال، او همچنان از محبوبیت 50 درصدی برخوردار است و هر انتخاباتی را که از سال 2002 تاکنون برگزار شده برده است. چشم انداز مثبت اقتصادی ترکیه در طی حدود 10 سال گذشته موجب شده تا اردوغان حتی از سوی مخالفان سرسختش تحمل شود و گزینه ای بهتر از یک حاکم نظامی تلقی گردد.» اکونومیست پیش بینی می کند که «هدف دراز مدت اردوغان در تغییر قانون اساسی و به دست آوردن اختیارات بیشتر ممکن است عملی شود.» تاکنون بیش از شش هزار نفر به اتهام دست داشت در کوتا دستگیر شده اند. در جریان کودتای نافرجام ترکیه حدود 265 نفر کشته شدند.
    به نظر می رسد که به رغم برخی نوسانات کوتاه مدت، وضعیت نسبتا با ثبات تر به جامعه ترکیه باز خواهد گشت و دموکراسی ضعیف تری که خواست اردوغان است مجددا برقرار خواهد شد. دولت های نظامی اقتدار گرا بزرگترین دشمنان ترکیه هستند و اردوغان می تواند با تغییر رویکرد به سمت ارائه خدمات و سیاست های محبوبتری که می تواند ملت ترکیه را متحد کند حرکت نماید. افزایش تمایل اردوغان به سمت گروه های اسلامی و نزدیکی وی به ایران موجب خواهد شد، بهبود روابط تجاری دو کشور همچنان ادامه یابد.

    برچسب ها
    پورسعید خلیلی
    پربازدیدترین های ۲ روز گذشته
      پربازدیدترین های هفته
        دکه مطبوعات
        • بازار امروز ۳۹۹
        • بازار امروز ۳۹۰
        • بازار امروز ۳۸۸
        • ۱۵
        • اعتبار امروز
        • شماره ۸ اعتبار امروز
        • شماره ۷ اعتبار امروز
        • شماره ۶ اعتبار امروز
        • شماره پنجم
        آخرین بروزرسانی ۳ ماه پیش
        آرشیو