عصر اعتبار- پیروزی ترامپ بر وضعیت بازارهای مالی تاثیر منفی گذاشت و درحالی که قیمت طلا افزایش یافت، سایر بازارهای مالی دچار ریزش شد و بورس آسیا نیز افت کرد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از اقتصاد آنلاین، سرمایهگذاران روز چهارشنبه به نتایج اولیه و پیشبینیهایی که پیروزی غیرمنتظره دونالد ترامپ در ایالتهای کلیدی را نشان میدهند، واکنش شدیدی نشان دادند. معاملات بازار سهام در والاستریت به ریزش متمایل شدند. شاخص سهام داوجونز اینداستریال اورج بیش از 4 درصد سقوط کرد، درحالی که شاخص سهام استاندارداند پورز بیش از 5 درصد کاهش داشت با این همه بخشی از این کاهش را جبران کرد.
بازارها در توکیو، هنگکنگ، استرالیا و سایر کشورهای منطقه تا اوایل بعدازظهر به وقت محلی حداکثر 6 درصد سقوط کردند و ارزش دلار بهشدت ضعیف شد. بازار طلا و سهام در ایران نیز واکنش شدیدی به انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهوری آمریکا نشان داد؛ سکه 30 هزار تومان گران شد و شاخص بورس در ساعات ابتدایی روز 1500 واحد افت کرد. بهای معاملات نفت نیز تحت تاثیر شکاف تجاری جدید در رشد اقتصاد جهانی، کاهش چشمگیری پیدا کرد.
با این حال پیشبینی وضعیت بازارهای مالی برای روزهای آتی نیاز به یک بررسی کارشناسانه دارد. بهراستی آیا این وضعیت همچنان ادامه پیدا خواهد کرد؟ مردم از این بهبعد ترجیح میدهند سرمایههای خود را به سمت چه بازارهایی ببرند؟ آیا برجام لغو خواهد شد؟ درصورت لغو برجام بازارهای مالی دچار چه سرنوشتی میشوند؟ آیا این پیروزی مانع تکنرخی شدن ارز خواهد شد؟ برنامههای دولت برای خروج از رکود بهویژه خروج غیرتورمی از رکود چگونه پیش خواهد رفت؟
کامران ندری، استاد دانشگاه:
اثرگذاری بر بازارها موقت و گذراست
روی کار آمدن ترامپ بهلحاظ روانی روی بازارهای مالی اثر گذاشته؛ قیمت سکه افزایش پیدا کرد و شاخص بازار سرمایه پایین آمد اما این اثرگذاری موقت و گذراست. مگر اینکه ترامپ بعد از روی کار آمدن بخواهد به حرفهایی که گفته و صحبتهایی که کرده، عمل کند، در این صورت آثار روی کار آمدن او بهصورت منفی روی بازارهای مالی ماندگار خواهد شد. بهنظر نمیرسد که ترامپ بخواهد برجام را لغو کند اما به فرض اینکه او برجام را لغو کند، تحریمها دوباره برقرار خواهد شد و بازار با مشکلات شدید ارزی مواجه خواهد شد، قیمت طلا و سکه بالا میرود. بهنظر نمیرسد بازار سرمایه بهسرعت ارز و سکه از این اتفاق اثر بپذیرد. اگر بنگاههای تولیدی در دوران تحریمها دچار مشکل بشوند که به احتمال زیاد میشوند (چون آنها به واردات مواد اولیه و خام برای تولید وابسته هستند و با تحریمها واردات سخت میشود)، بازار سهام متحمل آثار منفی میشود. البته باید گفت اگر ما وارد فاز تورمی شویم، سودآوری بنگاهها کاهش پیدا کرده گرچه اثر منفی روی شاخص سهام خواهد گذاشت اما بدین دلیل که قیمتها بالا میرود، روی شاخص بورس اثر مثبت خواهد گذاشت. با این حال معلوم نیست برآیند این دو اثر منفی و مثبت روی بورس چگونه تاثیر خواهد گذاشت. وضعیت بورس قابل پیشبینی نیست. اگر تاثیر تورم روی بورس منفی باشد، بهتبع آن روی کل اقتصاد منفی خواهد بود. بهطور کلی حتی اگر درنتیجه تصمیم ترامپ به لغو برجام، تحریمها تشدید شود، این تشدید به معنای سقوط بازار نیست، چراکه بازار ما در سالهای 91 تا 92 شدیدترین تحریمها را متحمل شد که هنوزهم آثار آن روی بازار باقی است. آنچه گفته شد، در شرایطی بود که برجام لغو شود اما اگر برجام لغو نشود، از آن جایی که کشور ما خود دچار مشکلات درونی و ضعف ساختاری است، لغو تحریمها هم اثر مثبتی روی وضعیت آن بهجا نمیگذارد. توضیح آنکه باوجودی که تشدید تحریمها روی اقتصاد اثر منفی میگذارد اما لغو آن اثری ندارد. به این معنی که اثر منفی برقراری تحریمها بیشتر از لغو آن است و اثر این دو متقارن نیست. ناگفته نماند تنها اثر
منفی برقراری تحریمها تشدید این شرایط بد ساختاری است.
کمیل طیبی، استاد دانشگاه:
بازارها دچار شوک شدهاند
این ریزشها موقت است. مشخصا وقتی یک اتفاق غیرمنتظره میافتد، بازارهای مالی نخستین بخشی خواهند بود که نسبت به آن واکنش نشان میدهند. از آن جایی که پیروزی ترامپ برای همگان غیرمنتظره بود، به همه بازارها شوک وارد شد و چون صرفا این یک شوک است، پیشبینی میشود که دوباره بازارها به وضعیت عادی خود بازگردند. در این راستا آنچه اهمیت دارد، سیاست بلندمدت ترامپ و تصمیمگیریهای سیاسی او است. بهنظر میرسد از آن جایی که جناح جمهوریخواه جانبدار اقتدار اقتصاد جهانی است، منتظر یکسری رقابتهای بینالمللی باشیم که این رقابتها بر بازارهای مالی نیز اثر بگذارد و جابهجاییهای مالی اتفاق بیفتد اما مثبت و منفی بودن آن نیز بستگی به روند این تحولات دارد. از سوی دیگر پیشبینی میشود بسته ارزی حاد شود و ارز با یک شرایط جهشی روبهرو شده و نرخ ارز بالا برود اما این افزایش از آن جایی که اقتصاد ما وابستگیای به اقتصاد آمریکا ندارد، تاثیری بر جریان تکنرخی شدن ارز نخواهد گذاشت. مگر اینکه یک اتفاق غیرمنتظره مانند لغو برجام رخ دهد. درباره رکود و تورم هم باید گفت پیشبینی میشود خروج از شرایط رکودی اندکی به تعویق بیفتد اما نرخ تورم از آن جایی که تحت تاثیر بازار داخلی است، تغییری پیدا نکند. همانطور که ذکر شد تنها لغو برجام است که میتواند اتفاقات منفی غیرمنتظرهای رقم بزند.
وحید شقاقی، استاد دانشگاه:
ترامپ اهل تعامل است
ترامپ یک سرمایهگذار در بخش مسکن آمریکاست و در بخش واقعی اقتصاد فعالیت داشته است. وی به والاستریت و بخش مالی بدبین است و برداشت او این است که والاستریت حبابی است و آمریکا روی یک حباب اقتصادی قرار گرفته است چراکه از نظر وی این بازار یک بازار بدهیزاست. او میگوید آمریکا 20 تریلیون دلار بدهی دارد و این بدهیها بهدلیل حباب مالی والاستریت و سیاستهای برونمرزی آمریکاست. پیشبینی میشود که نخستین کار او این باشد که از سیاستهای هزینهساز برونمرزی بکاهد و حتی هزینههای آمریکا در عراق، افغانستان و ... را کاهش دهد. بهنظر میرسد ترامپ آمریکا را درگیر سیاستهای فرامرزی و نظامی نکند و روی اقتصاد آمریکا تمرکز کند. همه ریزشهای کنونی موقتی است و حتی پیشبینی میشود که آمدن او از آن جایی که ترامپ معتقد است ثبات اقتصادی به نفع آمریکاست و بهعنوان یک سرمایهگذار خواهان این ثبات است، به نفع کشور ما و سایر کشورها خواهد بود.
ترامپ شخصیتی اهل تعامل است و چون خود یک فعال اقتصادی است، دست از تعاملات اقتصادی با کشورهای دنیا برنمیدارد. بنابراین در مجموع این بیثباتیها موقتی است و برطرف خواهد شد. ترامپ باوجود اینکه به برجام در برخی از سخنرانیهای خود حمله کرده اما در واقع به آن پایبند خواهد بود. نکتهای که نباید آن را از نظر دور داشت، این است که بهطور کلی نگاه اقتصاد ما نباید به بیرون باشد. اگر مسیر حرکت اقتصاد درست باشد، از تحولات بیرونی اثری منفی نمیپذیرد. اقتصاد اگر درونزا باشد، از این رفتوآمدها متاثر نخواهد شد.