عصر بازار

به استناد تازه‌ترین آمار بانک مرکزی بررسی شد

تحولات ۳۰ ساله بازار ارز

چرخش ۴۰۰ تا ۳۹۰۰ درصدی سه ارز

عصر اعتبار-تازه‌ترین گزارش منتشره بانک مرکزی از تحولات ارزی ایران حاکی از رشدی بین ۴۰۰ تا حدود ۳۹۰۰ درصدی سه ارز اصلی دلار، یورو و پوند اصلی طی ۳۰ سال گذشته است. روند تغییرات از این حکایت داشت که بیشترین جهش‌های قیمتی از ۱۳۸۹ به بعد در تاریخچه ارزی ثبت شده است.

تحولات ۳۰ ساله بازار ارز
نسخه قابل چاپ
دوشنبه ۰۶ دی ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۰:۰۰

به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایسنا، گزارشی که بانک مرکزی از روند تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد از سال 1366 تا پایان آبان ماه امسال منتشر کرده است نشان می‌دهد که نوسان نرخ دلار نسبت به سایر ارزها از جمله یورو و پوند  با رشد بیشتری همراه است. اختلافی که البته به دلیل غالب بودن دلار در سبد ارزی ایران و همچنین شرایط دسترسی به این ارز در شرایط تحریمی تا حدی طبیعی خواهد بود.

این در حالی است که دلار آمریکا از قیمت نزدیک به 100 تومانی در سال 1366 به حدود 4000 تومان در روزهای اخیر در سال 1395 رسیده که بیانگر رشد نزدیک به 3900 درصدی این ارز طی 30 سال اخیر است. دلار از سال 1366 تا ابتدای دهه 1370 از 99 تومان به 142 تومان رشد قیمت دارد، اما در این دهه نزدیک به 650 تومان افزایش یافته و به 800 تومان در سال 1380 می رسد.

در دهه 1380 که در ابتدای آن ارز تک نرخی می شود روند رشد دلار بازهم چندان سریع نیست و تا انتهای این دوره نرخ تا 300 تومان رشد کرده و تا 1200 تومان می‌رسد، به عبارتی سال پایانی این دهه آغاز عبور دلار از نرخ 1000 تومان است و قیمت این ارز چهار رقمی می شود.

اما دهه 1390 روی دیگر تغییرات دلار است؛ زمانی که این ارز دیگر تک نرخی نیست و حتی سه نرخی شده است. 1226 تومانی پرحاشیه که محمود بهمنی - رئیس کل سابق بانک مرکزی- محاسبه و برای برخی کالاها معرفی کرد، نرخی موجود در مرکز مبادلات ارزی که در جریان نوسانات شدید ارزی در سال 1391 راه‌اندازی شد و نرخی هم در بازار.

قیمت دلار که طی سالهای 1366 تا 1390 تا 10 برابر افزایش و از 100 به 1200 تومان رسیده بود در جریان تحولات و نوسان‌های ارزی 1391 قیمت آن تا 1400 تومان رشد کرده و به طور متوسط به 2600 تومان رسید. این روند ادامه یافت و  در سال 1392 و ماه‌های آخر حضور دولت دهم در اداره کشور قیمت‌ها رکوردشکنی کرده و بازار ارز ایران نرخ 3000 تومانی دلار را تجربه می‌کند.

اما در ادامه با تغییر دولت از شدت نوسان بازار ارز از اواخر سال 1392 کاسته شده و متوسط قیمت ها در سال 1393 به 3280 تومان رسید که در قیاس با جهش‌های دو سال قبل از آن قابل تامل بود. دلار در سال 1394 هم متوسط نرخ 3450 تومان را تجربه کرد. ایامی که فاصله بین دلار مبادله‌ای و بازار آزاد کاهش یافته و همزمان با احتمال اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی و به دنبال آن باز شدن فضا برای گسترش روابط کارگزاری بانک‌ها، بحث یکسان سازی نرخ ارز پررنگ تر از قبل مطرح شد.

تغییرات قیمت دلار در سال جاری هم در دو نیمه  قابل بررسی است. بر اساس آماری که بانک مرکزی از 9 ماه سال 1395 منتشر کرده، قیمت این ارز در نیمه اول امسال هر چند روندی اغلب رو به رشد را طی کرده است، اما نوسان چشم گیر نیست، به طوریکه از حدود 3493 تومان در فروردین ماه به 3557 تومان در پایان شهریور ماه افزایش یافته که نشانگر رشد حدود 100 تومانی نرخ دلار در شش ماه اول سال است.

در نیمه دوم سال که معمولا قیمت‌ها در بازار تحت تاثیر شرایط داخلی و خارجی با نوسان همراه می‌شود، تغییرات به گونه‌ای دیگر رقم خورد و از متوسط 3640 تومان در آبان ماه به بیش از 4000 تومان تا هفته اول دی ماه رسید. این بار بازار ارز ایران قیمت 4000 تومانی دلار را تجربه کرد. همان طوری که در سال 1389 دلار 1000 تومانی، در سال 1391 دلار 2000 تومانی و در سال 1392 هم دلار 3000 تومانی را ثبت کرده بود.

سایر ارزها  نیز با اینکه رشد قیمت دارند، اما به طور طبیعی جهش‌ها به اندازه دلار نیست. این در حالی است که یورو  از حدود 790 تومان در سال 1381 به حدود 4030 تومان در روزهای اخیر افزایش نرخ داشته که بیانگر رشد حدود 400 درصدی قیمت آن در حدود 14 سال گذشته است. در عین حال که پوند هم از سال 1372 تاکنون تا مرز 1400 درصد افزایش قیمت دارد  و از حدود 304 به 4500 تومان رسیده است.

برچسب ها
پورسعید خلیلی