عصر اعتبار- چندی پیش مرکز آمار ایران اعلام کرد که تورم نقطه به نقطه مناطق روستایی در خرداد کاهش یافته است. بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، شاخص کل خرداد سال ۱۳۹۶ عدد ۲۵۹/۷ را نشان میدهد که نسبت به ماه قبل ۰/۵درصد کاهش داشته است.
به گزارش پایگاه خبری «عصراعتبار» به نقل از صمت, همچنین شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 10/5درصد افزایش یافته که نسبت به تورم نقطه به نقطه ماه قبل (11/8درصد)، 1/3 واحددرصد کاهش یافته است.
شاخص گروه عمده خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات در این ماه به رقم 292/0 رسید که نسبت به ماه قبل 1/5درصد کاهش نشان میدهد. به طور خاص شاخص گروه اصلی خوراکیها در ماه مورد بررسی به عدد 7/288 رسید که نسبت به ماه قبل 6/1درصد کاهش را نشان میدهد. همچنین شاخص گروه اصلی «خوراکیها» نسبت به ماه مشابه سال قبل 15/2درصد افزایش نشان میدهد و نرخ تورم 12 ماهه این گروه 10/3درصد است. میزان افزایش شاخص گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات نسبت به ماه مشابه سال قبل 7/2درصد بوده و نرخ تورم 12 ماه منتهی به خرداد 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل این گروه 7/1درصد است که نسبت به تورم 12 ماه منتهی به اردیبهشت 1396 (7/1درصد) تغییری نداشته است. به باور برخی کاهش تورم روستایی خبر خوبی است چراکه این مهم نشان میدهد در هر حال هزینه زندگی کاهش و قدرت خرید بخش روستایی افزایش یافته است اما مسئله این است که کاهش تورم نقطه به نقطهای که اصطلاح آن از زمان دولت نهم مطرح شد و در هیچ کجای دنیا هم مورد توجه نیست، چقدر در کاهش نرخ تورم بلندمدت روستا مهم است؟ آیا چنین آمارهایی میتواند ما را به سمت باور به افزایش قدرت خرید مردم در روستا و رشد روستا سوق دهد؟ همچنین این سوال مطرح است که درجه اهمیت تورم در روستا چقدر است؟ در همین باره با کارشناسان گفتوگو کردیم.
تورم مناطق روستایی، وابسته به شهر
علی صادقین، کارشناس اقتصاد با بیان اینکه درجه اهمیت تورم در روستا با شهر متفاوت است در گفتوگو با صمت ابراز کرد: از گروههایی که برای شاخص نرخ استفاده میکنیم تا تورم را بررسی کنیم برخی اقلام هستند که در مناطق شهری نقش اساسی دارند و به عبارتی میتوان گفت که اتفاقات در شهر روی روستا تاثیر میگذارد. به طور مثال مسکن و حملونقل اغلب در مناطق روستایی وزن بسیار پایینتری دارند. از طرف دیگر آنچه در مناطق روستایی کلیدی است کالاها و خدمات ضروری مثل خوراک، پوشاک و محصولات کشاورزی هستند که میتوانند حرف اساسی را بزنند. او تاکید کرد: در مقام مقایسه تورم در مناطق روستایی از اهمیت بسیار کمتری نسبت به مناطق شهری برخوردار است. یعنی اگر بخواهیم اهمیت این موضوع را در دو منطقه مقایسه کنیم میبینیم که بسیاری از گروهها و خدمات در مناطق شهری سهم بالایی دارند اما در مناطق روستایی خیلی اهمیت زیادی ندارند.به این ترتیب باید مبنای تورم را در مناطق شهری بگذاریم و اگر بپذیریم که روستاییان هم بخش قابل توجهی از همین کالاها و خدمات را از مناطق شهری تهیه میکنند آن وقت میتواند اثر خود را در مناطق روستایی هم بگذارد. این کارشناس اقتصاد درباره اهمیت تورم نقطه به نقطه در روستا و تفاوت آن با تورم سالانه گفت: تورم سالانه در طول 12 سال میانگین وزنی کالاها و خدمات را بر اساس شاخص قیمتها که مهمترین آن شاخص نرخ لاسپیرز است اندازهگیری میکند اما تورم نقطه به نقطه میزان تغییر شاخص نرخ را در یک ماه نسبت به ماه قبل یا در یک ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل اندازهگیری میکند.اگر ماهها را به عنوان یک ماه یا داده در نظر بگیریم ممکن است تورم در یک ماه سال نسبت به مدت مشابه سال قبل به یکباره کاهش پیدا کند ولی در 11 ماه سال این اتفاق نیفتد. صادقین ادامه داد: اگر بر اساس شاخص تورم نقطهای وضعیت قیمتها را تحلیل کنیم میبینیم که تورم به شدت کاهش پیدا کرده و این در حالی است که کل سال و 11 ماه سال را در نظر نگرفتهایم. به همین دلیل تورم نقطه به نقطه نمیتواند مبنای اندازهگیری نرخ رشد قیمتها باشد و برای مردم اهمیتی داشته باشد ولی از منظر سیاستگذاری برای سیاستگذاران اقتصادی میتواند مهم باشد. صادقین درباره اهمیت دانستن تورم نقطه به نقطه روستا برای سیاستگذاران گفت: از آنجایی که سیاستگذاران یک سیاست پولی - مالی را تدوین میکنند و میخواهند به صورت مستمر و ماه به ماه در مقاطع کوتاه مدت اثر این سیاست را پایش کنند دانستن تورم نقطه به نقطه برای آنها مهم است. به عبارتی وقتی میانگین نقطه به نقطه قیمتها نشان میدهد که نسبت به مدت مشابه سال قبل و نسبت به ماه قبل تورم در حال کاهش است بیانگر این است که آن سیاست به نقطه هدف اصابت کرده یا از هدف اصلی سیاستگذاران دور بوده است. او ادامه داد: دانستن تورم نقطه به نقطه روستایی برای کسانی که پژوهشگر اقتصادی هستند و میخواهند وضعیت روستا و شهر را با هم بررسی و مقایسه کنند کلیدی است.
کاهش تورم روستایی خبر خوبی است
یدالله دادگر، استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی درباره اهمیت کاهش تورم نقطه به نقطه در روستا در گفتوگو با صمت گفت: تورم ارتباط تنگاتنگی با قدرت خرید دارد. وقتی میگوییم تورم کاهش پیدا کرده یعنی رفاه آن قشر افزایش یافته است. وقتی مطرح میشود که تورم کاهش یافته به این معناست که بیشتر روی میزان آن حساس هستند. هرچند آماری که برای کاهش تورم روستایی اعلام شده خیلی تفاوت جدی با گذشته ندارد اما میتواند باعث شود تا قدرت خرید روستا افزایش پیدا کند. در هر صورت اگر تورم نقطه به نقطه کاهش پیدا کند باید پیشبینی کرد که تورم استاندارد 12 ماهه هم کاهش یافته است. به این ترتیب تفاوت وسیعی بین شیوههای عمومی، نقطه به نقطه و 12 ماهه وجود ندارد هرچند منطقی است که نرخ تورم بر اساس تورم 12 ماهه محاسبه شود چراکه دقیقتر و از نظر اقتصادی قابل دفاعتر است. دادگر با بیان اینکه تورم نقطه به نقطه خیلی دقیق نیست، ادامه داد: اغلب تورم نقطه به نقطه رابطه عمومی را نشان میدهد یعنی اگر خود تورم یک درصد در سال 96 در روستا کاهش پیدا کرده ممکن است تورم نقطه به نقطه 2/ 1درصد کاهش را نشان دهد. این استاد اقتصاد با اشاره به اینکه کاهش تورم روستایی خبر خوبی است، اظهار کرد: اگر درست باشد که تورم روستایی کاهش پیدا کرده یک خبر اقتصادی قابل دفاع است. این مهم نشان میدهد که در هر حال هزینه زندگی و قدرت خرید بخش روستایی بالا رفته است. دادگر با اشاره به تفاوت زندگی شهری و روستایی در ایران گفت: با توجه به سبد مصرفی که روستاییان دارند، زیرساختهایی که در روستا و زندگی شهری است، هزینههای حملونقل کالا و موارد دیگر یک نوع تفاوت بین سطح زندگی، قدرت خرید و نرخ تورم روستایی و شهری در کشورهایی مانند ایران وجود دارد. در کشورهای توسعهنیافته تفاوت تورم روستا و شهر بیشتر است در حالیکه در کشورهای توسعهیافته تفاوت اساسی و چندانی بین شهر و روستا نیست. به همین ترتیب تورم روستایی با تورم شهری در کشورهای توسعهیافته خیلی مطرح نیست حتی شاهد هستیم که گاهی زیرساختها در روستاها بیشتر است. این استاد اقتصاد درباره وضعیت روستاها در کشورهای پیشرفته گفت: روستاها به گونهای بازسازی میشوند یا نگاه حاکمیت و دولت در توسعه روستایی چنان کارآمد است که تفاوت زیادی بین آنها نمیبینید. گاهی کارخانههای تاثیرگذار، مراکز آموزشی قوی و بهداشتی در روستا هستند و هیچ تفاوتی بین آنها با شهر وجود ندارد. هزینه حملونقل، بهداشت و آموزش در شهر و روستا به طور تقریبی نزدیک است اما در کشور ما هزینههای روستایی، تنوع محصول، بنگاهها، حملونقل با هزینههای شهری تفاوت دارد. دادگر در آخر اذعان کرد: کاهش تورم روستایی سیگنال بدی نیست اما تاثیرگذار نبوده و خیلی نشانه بهبود اساسی نیست که بگوییم یک نوع موفقیت ویژه برای مدیران اقتصادی است. آلفرد مارشال باور دارد در کشورهای توسعهنیافته شاخص مراکز آمار خیلی مهم نیست، برای اینکه ببینید وضعیت مردم چگونه است از مردم کوچه و بازار بپرسید چراکه شاخصها نمادی از واقعیت هستند نه اینکه کل واقعیت را نشان دهند.