به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار»به نقل از چمدان، در زمان شاه طهماسب صفوی یعنی در سده شانزدهم میلادی، واحد پول ایران «شاهی» بود و هر 200 شاهی برابر با یک «تومان». طبق مندرجات سفرنامه جنکینسون، در آن زمان هر شاهی با یک شیلینگ انگلیس برابر بود. هر پوند استرلینگ برابر با 20 شیلینگ است. بنابراین یک تومان ایران برابر بود با 10 پوند انگلیس. یعنی ارزش پول ایران 10 برابر پول انگلیس بود.

سکه اردشیر بابکان

در سده هجدهم میلادی، ارزش تومان ایران به‌تدریج کاهش یافت و ارزش پوند انگلیس افزایش. در نیمه اوّل سده نوزدهم میلادی، یعنی در دوران سلطنت فتحعلی‌شاه و محمد شاه قاجار، دو پوند استرلینگ برابر با یک تومان ایران شد. در این زمان یک پوند برابر بود با 25 فرانک فرانسه و 10 روپیه هند. یعنی، یک تومان ایران برابر بود با 5/ 12 فرانک فرانسه. در همین زمان، یک تومان ایران با دو دلار و پنجاه سنت آمریکا برابر بود.

سکه بیست شاهی شاه صفی دوم به سال 1690

پس از قحطی بزرگ 1288 ق. ارزش پول ایران سیر نزولی را آغاز کرد؛ با قتل ناصرالدین‌شاه (1893) این کاهش ادامه یافت و با انقلاب مشروطه (1905-1907) شدت گرفت. اندکی قبل از قتل ناصرالدین‌شاه، در سال 1891 یک پوند استرلینگ برابر با 5/ 32 قران بود که اندکی پس از قتل ناصرالدین‌شاه در سال 1894 به 5/ 48 قران رسید. 10 قران برابر با یک تومان بود. یعنی در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه ارزش پوند بریتانیا 25/ 3 برابر تومان ایران و پس از قتل او، در زمان سلطنت مظفرالدین‌شاه، حدود 85/ 4 برابر تومان ایران شد. پس از انقلاب مشروطه یک پوند برابر با 60 قران بود یعنی ارزش پوند انگلیس 6 برابر تومان ایران شد. در اواخر سده نوزدهم و اوائل سده بیستم میلادی تا جنگ اوّل جهانی، یک پوند انگلیس تقریباً برابر با 5 دلار آمریکا بود. بنابراین در دوران مظفرالدین‌شاه ارزش دلار آمریکا و تومان ایران تقریباً یکسان بود.

سکه طلا متعلق به دوران مظفرالدین شاه قاجار | 1896 میلادی برابر با 1314 هجری قمری | 1275 خورشیدی

در زمان سقوط رضا خان و ورود ارتش‌های متفقین به ایران (1320 ش.) دلار آمریکا تقریباً یک و نیم تومان ایران بود. در سال 1332 یعنی در اواخر دولت دکتر مصدق و زمان کودتای 28 مرداد، یک دلار آمریکا معادل 90 ریال ایران (9 تومان) و یک پوند استرلینگ برابر با 23 تومان بود. در پایان سلطنت محمدرضا پهلوی و در دوره‌ای که صادرات نفت خام در قله تاریخی قرار داشت، یک دلار آمریکا تقریباً 7 تومان ایران و یک پوند انگلیس تقریباً 10 تومان ایران ارزش داشت.

یک تومانی زمان ناصرالدین‌ شاه

در این زمان ارزش یک روبل شوروی حدود 10 تومان ایران یعنی تقریباً برابر با پوند استرلینگ بود. یک فرانک فرانسه 16 ریال و یک مارک آلمان غربی 32 ریال ارزش داشت تا به امروز که دلار به سقف 6 هزار تومان رسیده است.