عصر اعتبار- پیشفروش سکه با جذب تقریبی ۹۵۰۰ میلیارد تومان نقدینگی متوقف شد. روند توقف پیشفروش، از سکه یک ماهه آغاز شد و رفته رفته به باقی سررسیدها نیز سرایت کرد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از دنیای اقتصاد، در ساعات پایانی یکشنبه شب بود که مدیرکل نشر و ریالی بانکمرکزی اعلام کرد: «پیشفروش سکه در سررسیدهای مختلف از دوشنبه تا اطلاع ثانوی متوقف میشود.» به گفته مسعود رحیمی از آغاز طرح پیشفروش 7 میلیون سکه پیشفروش شده است. اما به نظر این توقف موقتی است و ممکن است پیشفروش بار دیگر از سر گرفته شود. برآوردها نشان میدهد تا اینجای کار بانکمرکزی باید بیش از 50 تن از ذخایر طلای خود را صرف تعهدات پیشفروش کند.
قصه پیشفروش سکه: در نیمه بهمن گذشته بانکمرکزی تصمیم به پیشفروش سکه در دو قالب 6 ماهه و یک ساله برای کاهش قیمت سکه گرفت. در طرح اولیه به علت فقدان جذابیت سرمایهگذاری، میزان اقبال نیز کم بود. اما کمی بعد در انتهای بهمن ماه، در بسته ضدالتهاب ارزی دولت، طرح پیشفروش سکه جان تازهای گرفت. پیشفروش 6 ماهه در ابتدا یک میلیون و 400 هزار تومان و پیشفروش یک ساله یک میلیون و 300 هزار تومان قیمت خورد. اما در آخرین تصمیم دولت در ماه گذشته، سررسیدهای یک ماهه، 3 ماهه، 9 ماهه، 18 ماهه و 24 ماهه نیز به صف سررسیدهای پیشفروش افزوده شد. دولت تصمیم گرفت تا برای کم کردن حفره آربیتراژی ایجاد شده، کمی به قیمت پیشفروش بیفزاید اما در عوض فرصتهای متنوعتر کوتاهمدت و بلندمدت را در اختیار متقاضیان قرار دهد. پس از تصمیم یکسانسازی ارزی، قیمت تحویل یک ماهه یک میلیون و 590 هزار تومان، سه ماهه یک میلیون و 540 هزار تومان، شش ماهه یک میلیون و 475 هزار تومان، 9 ماهه یک میلیون و 410 هزار تومان، یک ساله یک میلیون و350 هزار تومان، 18 ماهه یک میلیون و 245 هزار تومان و 24 ماهه یک میلیون و 116 هزار تومان اعلام شد.میزان طلای ذوب شده: طبق آمار اعلامی از سوی رحیمی، 7 میلیون سکه در طول این مدت پیشفروش شده است. هر سکه تمام بهار آزادی حدود 8 گرم و 133 سوت است که از این مقدار، حدود 3/ 7 گرم آن طلای خالص 24 عیار است. در نتیجه بانکمرکزی برای ضرب 7 میلیون سکه معادل 1/ 51 تن طلا نیاز خواهد داشت. از این رو این بانک برای انجام تعهدات خود باید این مقدار از موجودی طلای خود را صرف ضرب سکه پیشفروش کند.
سنجش تمایل خریداران: آمار اولیه پیشفروش سکه نشان میدهد که تمایل خریداران به سررسیدهای میانمدت و بلندمدت بیشتر از سررسیدهای کوتاهمدت بوده است. طوری که از 7 میلیون سکه فروخته شده، یک سوم آن به سررسیدهای یک ماهه، سه ماهه و 6 ماهه و مابقی آن به سررسیدهای 9 ماهه و بیشتر تعلق داشته است. اما این همه واقعیت نیست. در تحلیل تمایل خریداران باید بازه زمانی طرحهای پیشفروش را نیز در نظر گرفت و تنها به صرف اعداد نمیتوان به ارزیابی درستی از واقعیت رسید. مدت زمانی که بانکمرکزی مجوز سکه یک ماهه را داده بود، به یک هفته نیز نرسید. اما بهرغم این فرصت محدود، استقبال قابل توجهی از طرح شد. چرا که میزان فروش در سررسید یک ماهه، از میزان فروش در سررسید 6 ماهه سبقت گرفت. درحالیکه پیشفروش 6 ماهه سکه، از اسفند سال گذشته آغاز شده بود و نهایتا 700 هزار قطعه سکه از این طریق پیشفروش شد. اما در بازه یک هفتهای سکه یک ماهه، معادل 800 هزار قطعه پیشفروش گزارش شده است. از این رو، جذابیت پیشفروش یک ماهه و سه ماهه از تمامی طرحهای پیشفروش برای خریداران بیشتر بوده است.
نقدینگی جذب شده: هدف غایی این طرح جذب نقدینگی سرگردان از بازار بود. بر اساس اعلانهای قبلی سیاستگذار پولی، میزان نقدینگی جذب شده از پیشفروش با سررسید یک، سه و 6 ماهه مجموعا به 3536 میلیارد تومان رسیده بود. اما برای سررسیدهای 9ماهه، 12 ماهه، 18 ماهه و 24 ماهه آمار دقیقی در دسترس نیست؛ درحالیکه میزان فروش این دورهها از دورههای کوتاهمدت بیشتر بوده است. از مجموع 7 میلیون سکه فروخته شده، 7/ 4 میلیون قطعه در سررسیدهای 9 ماهه و بیشتر فروخته شده است. با توجه به اینکه میزان فروش دقیق هر دوره مشخص نیست، قیمت متوسط سکه در پیشفروش 9ماهه، 12 ماهه، 18 ماهه و 24 ماهه را برای محاسبات نقدینگی در نظر میگیریم که معادل یک میلیون و 280 هزار تومان خواهد بود. در نتیجه میتوان تخمین زد که از سررسیدهای میانمدت و بلندمدت حدود 6015 میلیارد تومان نقدینگی جذب بانکمرکزی شد. با حساب نقدینگی جذب شده در سررسیدهای کوتاهمدت، کل نقدینگی جذب شده از طرح پیشفروش بیش از 9550 میلیارد تومان برآورد میشود. آخرین میزان نقدینگی کشور، 1490 هزار میلیارد تومان از سوی بانکمرکزی اعلام شده است. با این اوصاف، در طرح پیشفروش نزدیک به 6/ 0 درصد از نقدینگی کشور جذب شده است. به زبان سادهتر طرح پیشفروش از هر یک میلیون تومان نقدینگی، 6 هزار تومان آن را جذب کرده است.
نخستین موعد سررسید: نخستین موعد سررسید سکههای پیشفروش شده یک ماهه 26 اردیبهشتماه است. به گفته رحیمی، با توجه به اینکه در آستانه این موعد هستیم، همه سکههای پیشفروش شده تحویل بانک ملی ایران شده است. حسب دستور رئیس کل بانکمرکزی قرار است توزیع حتی زودتر از 26 اردیبهشتماه انجام شود. رحیمی توزیع زودتر از موعد سکهها را حامل این پیام به بازار تلقی کرد که بانکمرکزی به تعهد خود پایبند است.محدودیت بانکمرکزی: مدیر کل نشر و ریالی بانکمرکزی مهمترین محدودیت این بانک را انجام ضرب سکه اعلام کرد. او معتقد است که تصمیم توقف طرح پیشفروش، تنها به این دلیل گرفته شده است که بانکمرکزی بتواند سر موعد ضرب کند. رحیمی تاکید کرد که از نظر موجودی طلای خام در خزانه بانکمرکزی، هیچ محدودیتی وجود ندارد و به میزان کافی طلا موجود است. به گفته او، بانکمرکزی به رصد بازار ادامه میدهد و درصورتیکه نیاز به مداخله ببیند، چه از طریق حراجی و چه پیشفروش سکه بار دیگر اقدام خواهد کرد.