به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایسنا، در بخش اول مصاحبه ایسنا با دکتر هاشم آقازاده، معاون تامین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری اعلام شد معاونت علمی ریل گذارنده و پیشبرنده تامین نیازهای مالی برای شرکت‌های دانش‌بنیان است؛ از این رو این معاونت 4 ماموریت را تعریف کرده که شامل "تامین منابع مالی برای فعالان زیست‌بوم دانش‌بنیان"، "معرفی، شناسایی و توسعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان"، "حمایت از توسعه فناوری‌های نوین مالی" و "توسعه زیر ساخت‌تامین مالی و سرمایه‌گذاری" می‌شود.

وی معتقد است سرمایه‌گذاران با طرح‌های مناسب دانش‌بنیان آشنا نیستند و این امر نشان‌دهنده عدم معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه دانش‌بنیان‌ها به سرمایه‌گذاران است و از سوی دیگر برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل نداشتن اطلاعات کافی، در زمانی که نباید، اقدام به دریافت تسهیلات و یا در زمانی که نباید، اقدام به فروش سهام شرکت می‌کنند که در همه این حالات، این شرکت‌ها با شکست مواجه می‌شوند.

آقازاده از مسیرهای جدید تامین مالی برای دانش‌بنیان‌ها خبر می‌دهد تا مسیر سرمایه‌گذاری در این حوزه هموار شود.

در ادامه بخش دوم و پایانی این مصاحبه تقدیم می‌شود:

مسیرهای جدید سرمایه‌گذاری حوزه دانش‌بنیان

دکتر هاشم آقازاده در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به مسیرهای جدید تامین مالی برای شرکت های دانش‌بنیان در این معاونت، افزود: یکی از این مسیرها بازار پولی و بانکی است.  در زیست بوم نوآوری کشور، ابزار و مکانیزمی و یا یک جریان اقتصادی با حضور مردم تعریف و ایجاد نشده و این در حالی است که مهمترین رکن تعریف شده در این زیست‌بوم که خیلی خوب فعال شده، صندوق نوآوری و شکوفایی است؛ ولی مدل آن این است که منابع و بودجه دولتی را دریافت کند و به زیست بوم اختصاص دهد، در حالی که این منابع محدود است.

آقازاده اضافه کرد: از این رو این صندوق مجبور شده است با بانک‌ها وارد مذاکره شود تا آنها را درگیر اقتصاد دانش‌بنیان کند که این فعالیت‌ها پراکنده و ناکافی است و ما این موضوع را در دستور کار قرار دادیم.

ایجاد بانکی برای اقتصاد دانش‌بنیان

معاون تامین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، با اشاره به ایجاد برخی بانک‌های تخصصی برای حوزه‌هایی چون مسکن، توسعه صادرات، صنعت و معدن و تعاون در کشور، گفت: این در حالی است که برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان که حرکت رو به رشد دارد، مکانیزم بانکی که در حوزه دانش‌بنیان‌ها فعال باشد، نداریم.

وی اضافه کرد: از این رو یکی از مسیرهایی که دنبال می‌شود، ایجاد "فرا بانک دانش‌بنیان" است. در این طرح سامانه‌ای راه‌اندازی خواهد شد، اطلاعات مربوط به حمایت نظام بانکی از شرکت‌های دانش‌بنیان، وارد می‌شود و فناوران بر اساس آن می‌توانند با بانک مورد نظر ارتباط برقرار و خدمات مورد نظر خود را دریافت کنند.

این مقام مسؤول، حوزه دانش‌بنیان را یکی از حوزه‌های مورد علاقه مردم برای سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه عنوان کرد و ادامه داد: علاقه و انگیزه در میان مردم برای سپرده قرض‌الحسنه برای شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد و یکی از برنامه‌های ما این است که با عنوان "قرض‌الحسنه دانش‌بنیان" منابع را جذب کنیم تا جذب شرکت‌های دانش‌بنیان شود.

آقازاده، ساختار دانش‌بنیان کشور را یک ساختار چابک ولی کم‌خون توصیف کرد و گفت: کم‌خونی این حوزه که ناشی از کمبود منابع مالی است، موجب خواهد شد که نتوان از هوش و توانمندی‌های موجود در آنها بهره برد.

بیمه دانش‌بنیان گام دیگر معاونت علمی

معاون تامین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری با بیان اینکه بیمه‌ای در کشور وجود ندارد که آمادگی پوشش فعالیت‌های دانش‌بنیان را داشته باشد و بیمه‌ای هم برای پوشش کیفیت محصولات دانش‌بنیان و یا مسؤولیت ریسک نداریم، افزود: یک شرکت دانش‌بنیان با تلاش فراوان، فعالیت خود را بیمه می‌کند، ولی اگر با خسارتی مواجه شود، بیمه‌ها درک درستی از محصولات فناورانه ندارند. نمونه آن خسارت وارد شده به یک قطعه الکترونیکی است که هرگز از فناوری‌های به کار رفته در آن آگاهی لازم وجود ندارد؛ از این رو در معاونت علمی در حوزه "بیمه تخصصی" دانش‌بنیان‌ها اقداماتی صورت گرفته است.

آقازاده اضافه کرد: در این راستا با بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به توافقات خوبی رسیدیم و گام‌های مؤثری در زمینه‌هایی چون کارگزاری بیمه دانش‌بنیان‌ها و ارزیابی خسارت برداشته شده است.

بازار سرمایه

معاون توسعه سرمایه‌گذاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری، بازار سرمایه را دارای ظرفیت‌های بالا در حوزه دانش‌بنیان‌ها دانست و با تاکید بر اینکه پیشرفته‌ترین حالت توسعه یک شرکت وقتی است که وارد بورس (IPO یا عرضه عمومی) شود، ادامه داد: این مسیر برای شرکت‌های صنعتی بزرگ تعریف شده است، ولی برای ورود شرکت‌های دانش بنیان به بورس و در فرآیند پذیرش در بورس، چالش‌هایی وجود دارد؛ چرا که شرکت‌های دانش‌بنیان بر خلاف شرکت‌های صنعتی بزرگ به جای دارایی‌های منقول، مجهز به دانش و فناوری هستند و این در حالی است که در ارزیابی‌های بورس، اغلب به دارایی‌های منقول توجه می‌شود.

آقازاده، ارزشگذاری دارایی‌های نامشهود را از چالش‌های گلوگاهی دانش‌بنیان‌ها برای ورود به بورس نام برد و افزود: معمولا در ارزش‌گذاری‌ها به ساختمان و زمین توجه می‌شود تا به فناوری‌های عرضه شده؛ از این رو ما با بورس وارد مذاکره شدیم تا بورس تخصصی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کنیم. قبلا در این زمینه تلاش‌هایی شده است، مانند بازار دارایی‌های فکری، بازار SMEها، ولی پاسخگوی نیازهای شرکت‌ها نبوده است.

وی تسهیل فرآیند پذیرش در بورس را از دیگر اقدامات برای شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه ذکر کرد و خاطر نشان کرد: در فرایند پذیرش، در هیات پذیرش شناخت کافی از زمینه فعالیت دانش‌بنیان‌ها وجود ندارد و از سوی دیگر شاخصی برای دانش‌بنیان‌ها در بورس وجود ندارد؛ از این رو با تفاهمی که با بورس کردیم، بنا شد بازار تخصصی دانش‌بنیان ایجاد شود.

آقازاده با تاکید بر اینکه بازار تخصصی بورس برای دانش‌بنیان‌ها در مرحله نهایی شدن است، از نهایی‌شدن آیین‌نامه‌های آن در سازمان بورس خبر داد و گفت: در داخل این بازار که در قانون جهش تولید دانش‌بنیان به آن تاکید شده است، بازارهایی که از گذشته موجود بوده، یکپارچه خواهند شد و از سوی دیگر ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود در بورس به رسمیت شناخته می‌شود. علاوه بر آن هیات ارزشگذاری اختصاصی دانش‌بنیان نیز ایجاد خواهد شد.

معاون تامین مالی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، ایجاد شاخص دانش‌بنیان در بورس را از دیگر اقدامات در این زمینه نام برد و خاطر نشان کرد: از طریق این شاخص می‌توانند محصولات دانش‌بنیان را در بورس رصد کنند.

به گفته وی توسعه صندوق‌های خطرپذیر، صندوق پروژه‌ها، گسترش تعیین مالی جمعی و شرکت‌های مشاوره‌ای در بورس دانش‌بنیان از دیگر همکاری‌های معاونت علمی با بورس است.

بورسی‌شدن دانش‌بنیان‌ها

آقازاده، شرکت "تپسی" را یکی از اولین شرکت‌های پذیرش شده در بورس در سال گذشته دانست و گفت: به غیر از این شرکت، تعداد 64 شرکت تاکنون در بورس پذیرش شده‌اند و از این تعداد 23 شرکت، در فرابورس پذیرش شده‌اند.

وی با بیان این که تنها شرکتی که از کانال دانش‌بنیانی وارد بورس شده است، شرکت تپسی است، ابراز امیدواری کرد که سایر شرکت‌های دانش‌بنیان از این کانال در بورس پذیرش شوند.

معاون تامین مالی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، اعتبارسنجی و رتبه‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان را از موضوعات مورد تایید قانون جهش دانش‌بنیان عنوان کرد و یادآور شد: ما به دنبال اعتبارسنجی و رتبه‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم.

وی با تاکید بر اینکه ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود تبدیل به قانون شده است، اظهار کرد: در این زمینه در دوره‌های گذشته در زمینه اعطای مجوز به مؤسسات فعال در زمینه ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود دانش‌بنیان‌ها اقدام شده است و تاکنون برای 15 شرکت، مجوز ارزش‌گذاری صادر شده است.

آقازاده با اشاره به چالش‌های ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود، گفت: یکی از دغدغه‌های موجود در این زمینه پذیرش محدود نتایج این ارزش‌گذاری‌ها در بورس و بانک است و به دنبال رفع این چالش هستیم.

تعاملات بین‌المللی در تامین مالی

وی از تدوین آیین‌نامه جدید در زمینه ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود خبر داد و اظهار کرد: یکی دیگر از اقدامات ما ایجاد تعاملات بین‌المللی برای تامین مالی است که در این راستا با سازمان‌های بین‌المللی حامی که اعتبار به طرح‌های مختلف کشورها اعطا می‌کنند، همکاری خواهیم داشت تا سرمایه‌گذاران بین‌المللی که تمایل به سرمایه‌گذاری در طرح‌های شرکت‌های دانش‌بنیان کشور را دارند، جذب شوند.

آقازاده یادآور شد: علی‌رغم تحریم‌های موجود، ولی کانال‌هایی در کشورهایی همچون چین و روسیه و کشورهای همسایه ایجاد شده است که می‌توانیم با آنها همکاری کنیم.