به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایبِنا، مطبوعات و سایت‌های خبری در کشور مصر اخیرا گزارش‌های متعدد و پی در پی از تشکیل ائتلاف جهانی برای حذف دلار از مبادلات بین‌المللی منتشر می‌کنند.

به نوشته رسانه‌ها در سرزمین فراعنه، تلاش بسیاری از دولت‌ها برای کنار گذاشتن دلار از معاملات بین یکدیگر و استفاده از ارز‌های محلی از چین در شرق و برزیل در غرب جهان تا روسیه و هند همگی نشان از یک واقعیت دارد و آن اینکه دلار دیگر قابل اتکا نیست.

پایگاه خبری صدی البلد مصر یکی از همین رسانه‌های مصری است که تقریبا هر هفته چندین گزارش درباره تلاش کشور‌ها برای کنار زدن دلار منتشر می‌کند.

در یکی از این گزارش‌ها با عنوان «43 کشور بزرگ دنیا دلار را کنار گذاشتند» نوشت: قاهره برای گریز از بحران‌های جهانی در حال حرکت در مسیر‌های مختلف است و در همین راستا به دنبال بازسازی روابط تجاری خود با بسیاری از شرکای بین المللی است تا به توافقات و فرمول‌های جدیدی با کاهش وابستگی به دلار دست یابد که در خدمت وضعیت مالی این کشور باشد.

این منبع بخشی از اذعان شبکه سی ان ان آمریکا را منتشر کرد که گفته است، اگر سلطه جهانی دلار آمریکا پایان یابد، آمریکا با وضعیتی بی‌سابقه مواجه خواهد شد.

سی ان ان افزوده است: امروز ما می‌توانیم تنش را در همه جا احساس کنیم، به‌ویژه در رسانه‌های غربی، که سناریو‌های فرضی روز قیامت را درباره سقوط قریب‌الوقوع هژمون و سیطره دیرپای دنیای مالی (دلار) را به زبان می‌آورند.

صدی البلد آورده است: این هیاهوی رسانه‌ای به سرعت در حالاوج گرفتن است، زیرا کنار گذاشتن دلار آمریکا، استعمار نو غرب و به اصطلاح «نظم جهانی مبتنی بر قواعد» را به خطر می‌اندازدکه در آن دلار برای مدت طولانی سلاحی علیه کشور‌های غیرهمسو با غرب در ژئوپلیتیک جهانی بوده است.

تحریم‌ها علیه روسیه سقوط دلار را سرعت بخشید

این پایگاه خبری مصری ادامه داد: پادشاه دلار با شورشی روبرو است که می‌تواند پس از نزدیک به هشت دهه حکومت بلامنازع بر تجارت جهانی، او را از قدرت خلع کند، زیرا کشور‌ها به طور فزایند‌ه‌ای از پول ایالات متحده رویگردان شده‌اند که این امر موجب از بین رفتن سلطه آن بر اقتصاد بین المللی شده است.

این منبع افزود: شاید برای به صدا درآوردن ناقوس مرگ دلار خیلی زود باشد، اما استفاده غرب از «بمب مالی هسته‌ای» علیه روسیه، تلاش‌ها در جهان برای جدایی از دلار و جستجوی جایگزین را تسریع کرده است.

با این حال، پایان هژمونی دلار به معنای ظهور یک قدرت هژمونیک دیگر نخواهد بود، در عوض، نظم اقتصادی چند ارزی جدیدی را آغاز خواهد کرد.

پایگاه خبری «قاهره 24» نیز گزارشی را به نقل از مرکز اطلاعات و پشتیبانی از تصمیم‌سازی هیات دولت مصر منتشر و در آن تاکید کرد که بسیاری از کشور‌ها به دنبال کنار زدن دلار هستند.

بر اساس داده‌های رسمی ذخایر خارجی صندوق بین‌المللی پول، سلطه دلار از سال 1990 کاهش یافته است، زیرا سهم آن از ارز‌های ذخیره در 20 سال از 70 درصد به کمتر از 60 درصد کاهش یافته است و به طور پیوسته در حال کاهش است.

به دنبال تصمیم بانک فدرال رزرو ایالات متحده برای افزایش نرخ بهره در طول سال 2022، قیمت دلار به طور قابل توجهی در برابر همه ارز‌ها افزایش یافت. این امر به شدت بر ثبات مالی در آن کشور‌ها با فرسایش ذخایر خارجی آن‌ها تأثیر گذاشت و از همین رو بسیاری از کشور‌ها به دنبال راه‌حل‌هایی برای کنار گذاشتن دلار برآمدند.

قاهره24 افزود: در همین راستا روسیه و چین با فعال کردن تجارت با ارز محلی وارد عمل شدند و همچنین با افزایش درصد ذخایر طلا به دنبال جایگزین برای دلار شدند، اما این تلاش‌ها برای پایان دادن به سلطه دلار حداقل فعلا ناچیز و ناکافی است.

المصری الیوم نیز نوشت: یک علت کاهش سلطه دلار، تغییر به واحد پول چین، یوان، و همچنین ارز‌های ذخیره غیرسنتی است و یوان به حق این روز‌ها در حال جلب توجه است، به ویژه که چین صادرکننده شماره یک و واردکننده شماره دو جهان است.

بر اساس یک گزارش منتشر شده در سال 2022 که توسط بانک خلق چین منتشر شده، تسویه حساب‌های بین المللی یوان در سال 2021 نسبت به سال قبل آن، 29 درصد از نظر ارزش رشد داشته است.

این بانک می‌گوید که به گسترش پوشش خدمات تسویه مرزی یوان ادامه خواهد داد و هدف آن ارائه تسویه حداقل 30 تریلیون یوان (4.34 تریلیون دلار) به نهاد‌های بازار داخلی و خارجی در طول سال 2023 است.

افزایش 6 برابری سهم یوان در مبادلات تجاری روسیه با چین

این منبع مصری نوشت: به نظر می‌رسد که یوان به عنوان یک جایگزین رو به رشد در حال ظهور است، زیرا کشور‌ها به طور فزاینده‌ای آن را برای تجارت دوجانبه با چین و حتی در معاملات تجاری چندجانبه به کار می‌گیرند و از زمانی که روسیه نیز آن را برای معاملات خود پذیرفته، یوان تقویت شده است، به نحوی که قرار است تجارت چین با روسیه تا پایان سال 2023 از 200 میلیارد دلار فراتر رود.

دو سوم تجارت فعلی چینی‌ها با ارز‌های محلی آن‌ها انجام می‌شود. بر اساس آخرین داده‌های بانک روسیه، یوان همچنین به بازیگر اصلی تجارت خارجی مسکو تبدیل شده است و سهم آن در تسویه حساب‌های وارداتی این کشور تا پایان سال 2022 از 4 درصد در ژانویه 2022 به 23 درصد رسیده است.

بر اساس گزارش بلومبرگ نیز، یوان در فوریه 2023 برای اولین بار جایگزین دلار به عنوان پرمعامله‌ترین ارز روسیه از نظر حجم معاملات ماهانه شد و این تفاوت در ماه مارس بیش از پیش محسوس شد.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز تاکید کرده که کشورش آماده است تا تسویه حساب‌ها با یوان را در تجارت خارجی خود افزایش دهد.

صدی البلد نوشت:در عین حال، نیاز به تنوع بخشیدن به ارز‌های جهان در منطقه‌ای که زمانی آمریکا آن را حیاط خلوت خود می‌دانست، به شدت احساس می‌شود.

این منبع افزود: برزیل، بزرگترین اقتصاد آمریکای جنوبی، اخیراً توافق نامه‌ای را با چین در مورد تجارت بین ارزی امضا کرده است. این قرارداد دو کشور را قادر می‌سازد تا تجارت گسترده‌ای به ارزش 150 میلیارد دلار با ارز‌های محلی خود انجام دهند و از دلار آمریکا صرف نظر کنند.

25 کشور دلار را کنار گذاشته و از یوان استفاده می‌کنند

به گفته تاتیانا روزتو، دبیر امور بین‌الملل وزارت دارایی برزیل، 25 کشور در حال حاضر در حال انجام تسویه حساب تجاری با چین به یوان هستند.

روپیه هند

صدی البلد آورده است: هند، متحد اصلی ایالات متحده در جنوب آسیا، در پی جنگ اوکراین، از فشار غرب بر تجارت با روسیه سرپیچی کرد.
از آن زمان، این کشور در تلاش برای دور زدن تحریم‌های غرب، نفت را با روپیه هند با مسکو معامله می‌کند.

هند به عنوان پنجمین اقتصاد بزرگ جهان نیز در تلاش است تا ارز خود را بین‌المللی کند تا تقاضا برای دلار را کاهش دهد و از اقتصاد خود در برابر نوسانات جهانی محافظت کند.

این کشور (هند) ارز خود را به عنوان جایگزینی برای تجارت به کشور‌هایی که با کمبود دلار مواجه هستند، ارائه کرده است، به ویژه سریلانکا، بنگلادش و مصر، که به گفته مقامات هندی، علاقه مندی به معامله با روپیه نشان داده‌اند.

صدی البلد ادامه داد: همچنین 18 کشور موافقت کردند که معاملات تجاری بین المللی را با روپیه هند انجام دهند، زیرا جهان در حال تلاش برای کنار گذاشتن دلار آمریکا و حذف آن از بازار بین المللی در بحبوحه رکود اقتصادی جهانی است. با این حساب تاجران و سرمایه گذاران می‌توانند با پرداخت به روپیه کالا‌ها را از کشور‌های دیگر وارد کنند، زیرا بانک مرکزی هند به 18 کشور از جمله آلمان، کنیا، سریلانکا، سنگاپور، بریتانیا، امارات، روسیه و بسیاری دیگر اجازه داده است که به روپیه معامله کنند.

در این زمینه، بانک مرکزی هند 60 مورد مجوز افتتاح حساب‌های ویژه روپیه Vostro را برای بانک‌های 18 کشور به بانک‌های عامل مجاز داخلی و خارجی داده است.

در ماه فوریه، نوریل روبینی، یک اقتصاددان تاکید کرده است که که روپیه هند می‌تواند به مرور زمان به یکی از ارز‌های ذخیره جهانی تبدیل شود.

یک مقام تجاری هند هم خبر داده که تعدادی از کشور‌ها به رهبری مصر علاقه‌مند به استفاده از روپیه در مبادلات تجاری با هند هستند.

این مسئول هندی افزوده است: مصر، سریلانکا و بنگلادش می‌خواهند از روپیه در تجارت با هند به جای دلار استفاده کنند. واردات کالا‌های هند از مصر 3.5 میلیارد دلار و ارزش کالا از بنگلادش حدود 2 میلیارد دلار بوده است.

روزنامه رسمی الاهرام در شماره روز پنجشنبه 30 مارس فرمان شماره (628) ریاست جمهوری در سال 2022 مبنی بر موافقت با تأسیس بانک توسعه جدید وابسته به گروه (بریکس) و سند الحاق جمهوری عربی مصر به این گروه را منتشر کرد و پارلمان در جلسه 29 ژانویه 2023 این تصمیم را تصویب کرد.

این روزنامه نوشت: گروه بریکس BRICS یک جهش در مسیر اقتصاد مصر، تجارت خارجی و ساختار تراز پرداخت‌ها با هر یک از پنج کشور عضو آن است.

اقتصاد بین المللی از دنیای تک قطبی خارج شده

با امضای الحاق مصر به این دو توافق مذکور، این کشور مسیر اقتصادی متناسب با شرایط اقتصاد بین الملل را در پیش گرفته است؛ اقتصادی که به شدت از دنیای تک قطبی به دنیای جدیدی می‌رود که در آن مراکز ثقل اقتصادی و مزیت‌های نسبی و رقابتی فراتر می‌رود.

استفاده از ارز‌های محلی به منظور ارتقای استقلال مالی

«هانی فتوح» کارشناس اقتصادی در مصر نیز با اشاره به ساختار بریکس می‌گوید: گروه بریکس متشکل از پنج کشور است که شامل پنج اقتصاد بزرگ این کشور‌ها یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است و بستری برای همکاری اقتصادی، تجاری و سیاسی بین این کشور‌ها محسوب می‌شود و هدف آن افزایش تجارت و سرمایه گذاری بین آنها، توسعه زیرساخت‌ها و فناوری و ارتقای همکاری در سایر زمینه‌ها مانند علم، فرهنگ و آموزش است.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: باید توجه داشت که کشور‌های عضو بریکس هنوز توانایی شکستن سلطه دلار آمریکا در تجارت بین‌الملل را ندارند، اما این کشور‌ها به سمت کاهش وابستگی به دلار و افزایش استفاده از ارز‌های ملی حرکت می‌کنند و این می‌تواند به تقویت تجارت بین‌المللی بین کشور‌ها کمک کند.

وی افزود: گروه بریکس همچنین بستری برای دفاع از منافع اقتصادی و سیاسی این کشور‌ها و تقویت صدای خود در سازمان‌های بین‌المللی و مجامع بین‌المللی است و کشور‌های بریکس برای ارتقای استقلال مالی و اقتصادی خود تلاش می‌کنند و این شامل تغییر استفاده از دلار آمریکا در تجارت بین‌المللی تا استفاده از ارز‌های ملی برای افزایش استقلال و کاهش وابستگی به دلار آمریکاست.