عصر بازار

روابط اقتصادی ایران و مکزیک در پساتحریم

عصر اعتبار- مکزیک می تواند به عنوان مرکزی برای توسعه تجارت ایران در آمریکای جنوبی عمل کند و ایران هم با تبدیل به پایگاهی برای صادرات مجدد محصولات مکزیکی در منطقه از وابستگی تجارت خارجی مکزیک به آمریکا بکاهد.

روابط اقتصادی ایران و مکزیک در پساتحریم
نسخه قابل چاپ
پنجشنبه ۱۹ شهريور ۱۳۹۴ - ۲۰:۱۴:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایرنا، در راستای تقویت روابط دوجانبه مکزیک و ایران، آلفونسو ناوارته پریدا وزیر کار و رفاه اجتماعی مکزیک در روزهای (١٦ و ١٧ شهریورماه ) طی یک سفر کاری به تهران آمد. وی در این سفر به همراه هیات بلندپایه با تعدادی از مقامات کشورمان دیدار و گفتگو کرد.
    به گفته اولیسس کانچولاگوتیئرس سفیر مکزیک در تهران، در حال حاضر صادرات مکزیک برابر با صادرات کل کشورهای آمریکای لاتین است و این کشور در صدد کشف بازارهای جدید بخصوص در خاورمیانه است.
    به گفته وی روابط ایران و مکزیک به حدود یک قرن پیش باز می گردد ولی متاسفانه شناخت این دو کشور از یکدیگر در سطح خوبی نیست.
    برابر آمار منتشره در گمرک ایران، حجم مبادلات تجاری ایران و مکزیک تا قبل از افزایش فشار تحریمها و در سال ١٣٩١ چیزی بالغ بر ١١٩,٣ میلیون دلار بود که از این مقدار 113.4 میلیون دلار مربوط به صادرات ایران به مکزیک و 5.9 میلیون دلار مربوط به واردات ایران از این کشور است.
    تجارت میان ایران و مکزیک باوجود حجم پایین مبادلات بازرگانی در سال ١٣٩١ و قبل از افزایش بیشتر فشارهای اقتصادی بین المللی به ایران، در سال ١٣٩٣ از این هم کمتر شد و به ٢,٧ میلیون دلار کاهش یافت و در چهار ماه نخست سال ١٣٩٤ هم تنها 2.2 میلیون دلار گزارش شده است.
    حجم پایین تجارت و تعامل اقتصادی میان ایران و مکزیک در حالی است که مکزیک با صادرات ١,٣ میلیون بشکه نفت خام در روز از جمله صادرکنندگان عمده نفت است و حجم مبادلات بازرگانی این کشور در سال ٢۰١٤ رقمی بالغ بر ٨١۰ میلیارد دلار را در بر می گیرد.
    عمده صادرات ایران به مکزیک شامل پسته، انواع کفپوش و خرما می شود و عمده محصولات صادراتی مکزیک به ایران عبارتند از وسایل و لوازم پزشکی، انواع داروها و وسایل برقی مانند یخچالهای خانگی.

    ** اقتصاد مکزیک
    به گزارش خبرگزاری فرانسه، دولت مکزیک پیش بینی های خود را درباره رشد اقتصادی کشور برای امسال کاهش داده است. دولت مکزیک کاهش تولید نفت و افت تقاضای آمریکا را برای تولیدات و محصولات مکزیک، عاملی موثر در کاهش رشد اقتصادی این کشور می داند.
    مکزیک کشوری است که بیش از ٥٥ میلیون نفر از مردم آن در فقر زندگی می کنند و همه ساله آمار فقر در این کشور گسترش می یابد.
    گزارشهای دریافتی از وضع فقر در این کشور آمریکای لاتین، حاکی از آن است که باوجود سرمایه گذاری های میلیاردی این کشور و طراحی پروژه های بسیار کماکان مردم آن با فقر دست و پنجه نرم می کنند.
    مشاوران اقتصادی مرکز بررسی تأثیرات منفی اصلاحات مالی مکزیک اعلام کرده اند در سال ٢۰١٤، اعمال سیاستهای اقتصادی نادرست و رکود اقتصادی در مکزیک، این کشور را در جایگاه دومین کشور فقیر در آمریکای لاتین قرار داده است.
    تولید ناخالص داخلی مکزیک در سال ٢۰١٤ با جمعیت ١٢١,٧ میلیون نفری، نیروی کار ٥٣ میلیون نفری و نرخ بیکاری 4.8 درصدی رقمی بالغ بر یکهزار و ٢٨٣ میلیون دلار است. رشد اقتصادی واقعی اقتصاد مکزیک در سال ٢۰١٤ حدود 2.1 درصد گزارش شده است.
    برابر آمارهای صندوق بین المللی پول، اقتصاد مکزیک پانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان است.
    برابر آمار مرکز اطلاعات آمار آمریکا، حدود ٣,٥ درصد تولید ناخالص داخلی مکزیک مربوط به بخش کشاورزی، 36.4 درصد مربوط به بخش صنعت و 60.1 درصد مربوط به بخش بازرگانی و خدمات است.
    تولیدات کشاورزی مکزیک شامل ذرت، گندم، سویا ، برنج، لوبیا ، پنبه ، قهوه ، میوه، گوجه فرنگی؛ گوشت گاو، مرغ، محصولات لبنی؛ فرآورده های چوبی می شود.
    تولیدات صنعتی مکزیک شامل مواردی مانند مواد غذایی و نوشیدنی، دخانیات، مواد شیمیایی، آهن و فولاد، نفت، معدن، منسوجات، پوشاک، وسایل نقلیه موتوری، کالاهای مصرفی با دوام و گردشگری است.
    درآمدهای بودجه ای دولت مکزیک در سال ٢۰١٤ حدود ٣۰١ میلیارد دلار و مخارج بودجه آن بالغ بر٣٤٨ میلیارد دلار بوده است. بدهی خارجی این کشور تا پایان ٣١ دسامبر ٢۰١٤ رقمی بالغ بر ٤٣٨ میلیارد دلار و ذخایر ارزی و طلای آن تا پایان ٣١ دسامبر ٢۰١٣ حدود ٢۰۰ میلیارد دلار گزارش شده است.
    در بخش تجارت خارجی صادرات مکزیک در سال ٢۰١٤ حدود ٤۰٦ میلیارد دلار و واردات این کشور ٤۰٧ میلیارد دلار است.
    باوجود تلاش مکزیک برای متنوع کردن شرکای تجاری خود، وابستگی اقتصادی و تجاری این کشور به آمریکا همچنان رو به افزایش بوده است. آمریکا بیش از دو سوم صادرات مکزیک و تقریبا معادل همین سهم را در واردات این کشور در اختیار دارد.
    پس از آمریکا، کشورهای ژاپن و جامعه اروپا در رده مهمترین شرکای تجاری مکزیک قرار دارند. مکزیک همچنین در راستای برقراری روابط تجاری نزدیک تر با کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کاراییب توانسته است گامهای مؤثری بردارد و در این میان، برزیل و آرژانتین مهمترین شرکای مکزیک در منطقه هستند.
    واردات مکزیک شامل مواردی مانند ماشین آلات فلزکاری، محصولات کارخانه فولاد، ماشین آلات کشاورزی ، تجهیزات الکتریکی ، قطعات خودرو برای مونتاژ و تعمیرهواپیما و قطعات هواپیما است.

    ** در بخش انرژی
    مکزیک در سال ٢۰١٢ بالغ بر ٢٧٧ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده و مصرف برق این کشور حدود ٢٣٢ میلیارد کیلووات ساعت بوده است. این کشور در سال ٢۰١١ حدود ٧٥,٧ درصد از برق مورد استفاده خود را با استفاده از سوختهای فسیلی، حدود 2.1 درصد را از طریق انرژی هسته ای، حدود 18.9 درصد آن را از طریق هیدروالکتریک و حدود 3.2 درصد دیگر را از طریق دیگر انرژی های تجدیدپذیر تامین کرده است.
    ذخایر نفت خام طبیعی مکزیک تا یکم ژانویه ٢۰١٤ حدود ١۰ میلیارد بشکه تخمین زده شده است و این کشور روزانه ٢,٩ میلیون بشکه نفت خام تولید می کند. صادرات روزانه نفت خام مکزیک بالغ بر 1.3 میلیون بشکه در روز است.
    تولید محصولات پالایشی مکزیک چیزی بالغ بر ١,٤ میلیون بشکه در روز و مصرف آن نزدیک به ٢ میلیون بشکه در روز گزارش شده است.
    ذخایر گاز طبیعی مکزیک تا ژانویه ٢۰١٤ حدود ٤٨٣ میلیارد مترمکعب اعلام شده است. تولید گازطبیعی این کشور چیزی بالغ بر ٤٦,٤ میلیارد مترمکعب در سال است. با توجه به مصرف سالیانه 64.4 میلیارد مترمکعبی گاز طبیعی در مکزیک و صادرات ٣٢ میلیون مترمکعبی آن توسط این کشور، در سال ٢۰١٣، مکزیک حدود 18.5 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی وارد کرده است.

    ** اقتصاد ایران
    رویدادهای دهه نخست قرن بیست و یکم در عرصه مناسبات بین المللی انرژی بیانگر آن است که کانونهای تولید و انتقال انرژی اهمیتی راهبردی یافته اند و قدرتهای اقتصادی و نظامی جهان تمایل خود را برای کنترل بیش از پیش مناطق نفتخیز نشان داده اند.
    از جمله مناطق مهم و استراتژیک تولید نفت و گاز جهان می توان به حوزه دریای خزر و خلیج فارس اشاره کرد که فلات قاره ایران در میان آن قرار گرفته و اهمیت آن در مسائل راهبردی جهان به اندازه ای است که ژان گاتمن پدر جغرافیای سیاسی نوین، می گوید: حوزه خلیج فارس یکی از مناطق راهبردی جهان است و مهمترین عامل استراتژیک خلیج فارس وجود منابع عظیم نفت و گاز است، به گونه ای که این منطقه را «مخزن نفت جهان» نامیده اند.
    ایران با قرار گرفتن در کانون 70 درصد از ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان و به دلیل نزدیکی منابع عظیم خود به آبهای بین المللی و نیز توان صنعتی و علمی لازم برای تهیه و تولید تجهیزات، دانش فنی و فناوریهای مرتبط با صنعت نفت می تواند نقش بسیار مهمی را در معاملات بین المللی انرژی و همچنین بازارهای صنعتی تجهیزات نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش ایفا کند.
    ایران کشوری است با رتبه نخست در مجموع ذخایر نفت و گاز جهان و چهارراهی برای تبادل کالا و تجارت در منطقه ثروتمند خاورمیانه که می تواند با اقتصادی شکوفا جهان پیرامون خود را تحت تاثیر قرار داده و رهبری کند؛ اقتصادی که متاسفانه هم اکنون بخش اعظم آن وابسته به نفت است و تجارت خارجی آن عمدتا به محصولات خامی منتهی می شود که در صورت تبدیل به محصولات نهایی، گنجی بی پایان خواهد بود.
    هم اکنون، بیشتر مزیتهای صادراتی ایران مربوط به محصولات بالادستی پتروشیمی، فرآورده های نفتی، محصولات کشاورزی و مواد اولیه و کانیهاست.
    بازارهای هدف دانش و فناوری و تجهیزات صنعت نفت ایران، پس از تامین بخشی از نیاز سالانه 50 میلیارد دلاری سرمایه گذاری در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی داخلی، در مرحله بعدی می تواند معطوف شود به بازار صنعت نفت کشورهای نفتخیز و گازی همسایه ایران شامل عربستان، کویت، عراق، امارات، قطر، آذربایجان، ترکمنستان و عمان و برخی کشورهای عضو اوپک که در همسایگی ایران نیستند.
    علاوه بر این، در حال حاضر بازار اروپا نیازمند کمک ایران برای کم کردن فشار انحصار واردات گاز ار روسیه است و آسیایه میانه و کشورهای همسایه شمالی ایران نیز برای صادرات محصولات هیدروکربوری شان در جستجوی متنوع کردن مسیرهای مبادلاتی خود هستند که هم اکنون در انحصار دو کشور روسیه و ترکیه است.
    پاکستانی ها و افغان ها و پس از آن هندی ها و چینی ها نیز در شرق ایران به انتظار بهره بردن از مخازن عظیم پارس جنوبی نشسته اند و منتظرند که با برداشته شدن تحریم ها آتش سیری ناپذیر انرژی صنایع خود را با منابع هیدرو کربوری ایران فرونشانند و بازارهای جدیدی را برای توسعه روابط خود با ایران بگشایند.
    در غرب و شمال غرب ایران هم بازارهای بزرگی چون عراق و ترکیه و سوریه و اردن و پس از آن اروپا قرار دارند که آنها هم یک چشم به مذاکرات هسته ای و چشم دیگر را به منابع عظیم گازی ایران دوخته اند.
    در این شرائط کشورهای حاشیه خلیج فارس و همسایه های جنوبی ایران هم از آزاد شدن میدانهای نفت و گاز ایران از زیر بار فشار تحریم ها بی بهره نخواهند ماند. آنها هم نیازمند استفاده از برق و گاز ایران و تعامل برای اقدام مشترک در جهت صادرات گاز ایران به شکل LNG هستند.
    تعامل سازنده با دنیای خارج و برداشته شدن تحریمها نه تنها اقتصاد ایران را از رکود خارج می کند بلکه اقتصاد کشورهای همسایه ایران را هم که جمعیتی بالغ بر ٣۰۰ میلیون نفر را در برمی گیرد شامل خواهد شد و منجر به دمیدن جانی تازه در اقتصاد کشورهای منطقه می شود.
    در عین حال، مکزیکی ها و دیگر کشورهایی که هم اکنون بازارهای ایران را مورد بررسی قرار می دهند و سعی در ورود به آن دارند، می دانند که اقتصاد ٤۰۰ میلیارد دلاری ایران با منابع عظیم نفت و گاز و سرزمینی که در هارتلند انرژی جهان قرار گرفته است، با جمعیتی نزدیک به ٧۰ میلیون نفر و نیروی کار تحصیلکرده و پیشرفت هایی که در زمینه های صنعتی به دست آورده، تنها وابسته به مواد خام نیست.
    ایران در صورت بازگشت مدیریت شده به عرصه تجارت بین الملل و برخورداری از دانش فنی و هایتکها، طی ده سال آینده توان افزایش تولید ناخالص داخلی خود را به بیش از ٢٥۰۰ میلیارد دلار دارد.
    البته این مهم با رشد اقتصادی سالانه ٨ درصدی ممکن نیست اما توان اقتصادی و تولید ناخالص داخلی ایران فراتر از ٣٧۰ یا ٤۰۰ میلیارد دلار است که امروز به عنوان پایه اقتصادی برای محاسبات آینده از آن استفاده می شود.
    برخی گزارشها حاکی از آن است که هم اکنون اقتصاد ایران در بخش صنعت و معدن با حدود ٣۰ درصد ظرفیت کار می کند و برای فعال کردن بخشی که خاک می خورد نیاز به سرمایه گذاریهای عظیمی است.
    در این میان، صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران به همراه صنایع پایین دستی در بخش محصولات تکمیلی و نهایی، نیازمند سرمایه گذاری خارجی جهت نوسازی و توسعه و بهره مندی از دانش فنی و تکنولوژی ' های تک' دنیا هستند و در بخش شدت مصرف هم کارهای بسیاری باید صورت گیرد.
    به گفته مسئولان، در پنج سال آینده ایران برای توسعه میدانهای نفت و گاز خود نیازمند 185 میلیارد دلار سرمایه گذاری است و در طرحهای بالادستی پتروشیمی این کشور نیز باید بیش از 70 میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت گیرد. این سرمایه گذاری غیر از سرمایه گذاری عظیمی است که در بخش پایین دستی محصولات تکمیلی و نهایی پتروشیمی مورد نیاز است.
    علاوه بر این، رشد متوسط سالانه مصرف انرژی ایران در ١۰ سال گذشته حدود ٥,٥ درصد بوده است که ادامه این روند تا سال ١٤۰٤ مصرف انرژی کشور را به ٣٧٥٢ میلیون بشکه معادل نفت خام می رساند. در این صورت، با توجه به وضع کنونی تولید ، صادرات نفت خام کشور به صفر خواهد رسید .
    مقایسه مصرف انرژی در ایران در بخشهای صنعت ( ٢,۰١٥ برابر جهان)، ساختمان (2.58 برابر جهان)، حمل و نقل (2.04 برابر جهان)، لوازم خانگی (1.76 برابر جهان) بیانگر فاصله عمیق ایران با معیارهای بین المللی است.
    ایران برای پایین آوردن شدت انرژی و افزایش قدرت صادراتی خود در بخش نفت و گاز و برق باید باید علاوه بر تغییرات ساختاری در مدیریت مالی و اقتصادی خود، همه کارخانه ها،کالاها و محصولات انرژی بر را که تاکنون از چین و هند وارد کرده و یا با استانداردهای بسیار پایین در داخل تولید شده است نوسازی کند و با نگاهی جدید شروع به بازسازی اقتصاد و زیرساختهای آن بکند. برای این کار بزرگ نیاز به سرمایه گذاری بیش از ٢۰۰ میلیارد دلار است.
    علاوه بر آنچه گفته شد، ذکر این نکته ضروری است که اروپا تا سال ٢۰٥۰ و قبل از اینکه سوختهای فسیلی در کمربند طلایی خورشید جهان به پایان برسد، قرار است ٢۰درصد از انرژی خود را از طریق سرمایه گذاری در بیابانهای کشور هایی که بیشترین سوختهای فسیلی را دارند و با رنگ آبی در تصویر نمایان است به دست آورد.

    ** خورشید
    هم اکنون، قطر و امارات در جنوب خلیج فارس در حال تبدیل به الگوهای جهانی مشارکت مردمی و تولید انرژی تجدید شونده هستند، درست در زمانی که خبر چندانی از تولید انرژیهای تجدید شونده در ایران نیست. انرژی خورشیدی با توجه به اینکه ایران در کمربند خورشیدی جهان قرار گرفته در آینده ای نه چندان دور می تواند جایگزین مناسبی برای سرمایه گذاری و کسب درآمد و تامین انرژی در ایران باشد.
    متوسط تابش خورشید در ایران با بیش از ٣۰۰ روز آفتابی، ٥ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز است و این کشور توانایی نصب نیروگاه بادی با ظرفیت ١٥ هزار مگاوات برق را دارد. مطالعات اخیر سازمان انرژیهای نو ایران نشان می دهد که این ظرفیت را می توان تا ٤۰ هزار مگاوات افزایش داد.
    آنچه گفته شد، گوشه ای است از آنچه که کشورهایی مانند مکزیک، اتریش، اسپانیا و دیگر کشورهای اروپایی و آمریکایی و آسیایی همچون ژاپن را تشنه ورود به ایران می کند و آنها می دانند که ورود به ایران می تواند دروازه های جدیدی را به روی اقتصاد آنها بگشاید.

    ** و نتیجه
    در حال حاضر مکزیکی ها با توجه به کاهش واردات آمریکا از این کشور به دنبال بازارهای جدیدی برای صادرات ٤۰٦ میلیارد دلاری خود هستند و نظر به اینکه واردات این کشور نیز سالانه رقمی بالغ بر ٤۰٧ میلیارد دلار را در بر می گیرد، ایران و مکزیک می توانند روابط تجاری و بازرگانی خود را از ٢ میلیون دلار کنونی به بیش از ١۰ میلیارد دلار افزایش دهند.
    در این زمینه، مکزیک می تواند به عنوان مرکزی برای توسعه تجارت ایران در آمریکای جنوبی عمل کند و ایران هم می تواند با تبدیل به پایگاهی برای صادرات مجدد محصولات مکزیکی در کشورهای منطقه از وابستگی بالای تجارت خارجی مکزیک به ایالات متحده بکاهد.

    برچسب ها
    پورسعید خلیلی
    پربازدیدترین های ۲ روز گذشته
      پربازدیدترین های هفته
        دکه مطبوعات
        • بازار امروز ۳۹۹
        • بازار امروز ۳۹۰
        • بازار امروز ۳۸۸
        • ۱۵
        • اعتبار امروز
        • شماره ۸ اعتبار امروز
        • شماره ۷ اعتبار امروز
        • شماره ۶ اعتبار امروز
        • شماره پنجم
        آخرین بروزرسانی ۳ ماه پیش
        آرشیو