عصر اعتبار- سال جدید در حالی برای فعالان صنعت بیمههای بازرگانی در ایران آغاز شد که دغدغهای در فکرشان و بر تصمیماتشان حاکم بود و آن اینکه، با وجود وضعیت نابسامان اقتصادی کشور آیا روند رو به بهبود بازار و کسب و کار میتواند موجب افزایش توان مالی مردم شود به طوری که امکان خرید پوششهای بیمه از سوی تمامی افراد و صاحبان صنعت، تجارت و... به وجود آید؟
به گزارش پایگاه خبری «عصراعتبار»، اگر چه این نگرانی همواره در اقتصاد ایران وجود داشته و به ویژه در سالهای پر التهاب ناشی از تحریمها توسط حاکمان اقتصاد دنیای سرمایهداری غرب، سایه شوم خود را بر سر کشورمان انداخته است؛ ولی شاید پر بیراه نباشد اگر بگویم، عقل سلیم حکم میکند تا مردم جهت حفظ داراییها و سرمایههای مادی که حاصل سالها تلاش و کوششان است، بدون هیچ تردیدی نسبت به بیمه کردن اموال و داراییها، پوششهای مناسب بیمه را خریداری کنند.
تاکید میشود، در این برهه زمانی با مشخصه فقدان رونق اقتصادی و کاهش پول و سرمایه، وقوع یک حادثه ناگوار میتواند سرمایه و دارایی بنگاههای اقتصادی را دچار زیانی غیرقابل جبران کند و باعث از کار افتادن کسب و کار شود و مشکل، زمانی چند برابر خواهد شد که فقدان بیمهنامه به صرف کاهش هزینهها و صرفهجویی، نتواند خسارت زیانهای وارده را جبران کند. از سوی دیگر، در چنین شرایط اقتصادی حتی در حوزه تصمیمات فردی، خالی بودن سبد خرید افراد خصوصاً سرپرستان خانواده از پوشش بیمههای شخصی اعم از بیمهنامه عمر، حادثه، درمان و مسئولیت شغلی میتواند باعث از هم پاشیده شدن نهاد خانواده، ایجاد بدهی، از دست دادن شغل و تحمیل هزینههای زیاد بر دوش خانواده شود. این وضعیت در سطح کلان و در بازه زمانی کوتاهمدت، امید به فردا را در سطح جامعه تحت تاثیر آثار نامطلوب قرار میدهد.
بنابراین و در یک بررسی اجمالی میتوان به این نکته توجه کرد که فقدان فرهنگ بیمهای ناشی از بیتوجهی شرکتهای بیمه به بسترسازی برای نهادینه شدن محصولات و خدمات بیمهای، آثار نامطلوبی را به جا گذاشته است و این مهم جز با حمایت تمام سازمانهای ذیربط، به ویژه بیمه مرکزی ایران که سکاندار صنعت بیمه کشورمان به شمار میرود، امکانپذیر نیست.
البته باید توجه داشت که به لحاظ ماهیت خدمات بیمه، در اغلب کشورهای پیشرفته دنیا استفاده از پوششها و خدمات بیمهای یکی از گرانترین خدمات در نوع خود است. ولی در کشور ما نه تنها ارائه این خدمات در بازار رقابت بین بیمهگران، جهت جذب حق بیمه و پرتفوی به نازلترین رقم رسیده، بلکه در عین حال رشد قابل توجهی را هم نداشته و در این بازار رقابتی تنگاتنگ، این بیمهگذاران عمده هستند که از این وضعیت نهایت استفاده را برده و حتی در تعیین نرخ حق بیمه تاثیرگذار هستند. هماکنون این موضوع باعث بیتوجهی به ارزیابی واقعی یا ریسک و تعیین نرخ فنی شده و کاهش حق بیمه واقعی، به هنگام وقوع خسارت اثر مستقیم خود را در روند پرداخت خسارت نشان میدهد.
یکی از رشتههای مهم و تاثیرگذار در بخش بیمههای اشخاص، بیمههای عمر انفرادی، عمر و سرمایهگذاری و پسانداز است که با توجه به کثرت اعطای نمایندگی، این انتظار میرفت که تاثیر بسیار خوبی در ایجاد فرهنگ خرید بیمههای اشخاص داشته باشد ولی به دلیل نبود آموزش متمرکز و نظارت دقیق و حرفهای بر رفتار فروشندگان خدمات بیمه، سود مشارکت متغیر و ناموزون، همچنین رقابت چشمگیر بانکها، موسسات پولی و مالی، خودبیمهگری صندوقهای بازنشستگی سازمانها، وجود سازمان تامین اجتماعی و مانند آن، توسعه بیمههای زندگی در کشور ما با موانع و محدویتهای بسیار روبهرو شده است.
ذکر این نکته ضروری است که در فراز و نشیب صنعت بیمه در سال 93 صرفنظر از تقدیم لایحه اصلاح تغییرات در قانون بیمه شخص ثالث به مجلس، حمایت از طرح تحول نظام سلامت توسط بیمهگران، کاهش نرخ اتکایی اجباری و انتشار سطح توانگری مالی شرکتهای بیمه توسط بیمه مرکزی ایران، بیتردید مهمترین خبر سال گذشته در صنعت بیمه بازرگانی یعنی غیرفعال شدن شرکت بیمه توسعه و در نهایت (در اواخر بهمن ماه) بسته شدن بیمه توسعه، رویکرد و نگرش منفی نسبت به این صنعت در نزد مشتریان و البته اذهان عمومی به وجود آمد.
شاید به گمان اغلب افراد جامعه که در جریان این خبر مهم بودند، این اتفاق تاثیر زیادی بر سلب اعتماد از شرکتهای بیمه داشته باشد، اما باید به این نکته از دو منظر توجه جدی داشت؛ نکته اول اینکه در شرایط به وجود آمده، طبق وظیفهای که دولت بر عهده بیمه مرکزی گذاشته است، این نهاد حاکمیتی و نظارتی ناچار به جراحی این غده چرکین شد، چرا که هم باید تکلیف بر بیمهگران دیگر روشن میشد و هم برای احقاق حقوق بیمهگذاران از این تاریخ به بعد افراد دیگری دچار بیتدبیری مدیران ارشد توسعه نمیشدند. نکته دیگری که تاکنون نیز مغفول مانده و در این شرایط به آن توجهی نشده است، کارکرد صحیح و درست شرکتهای بیمهای است که در همین بازار و با همین تعهدات و حتی به مراتب بسیار بیشتر، به بهترین شکل ممکن با سرویسدهی و خدمات مورد رضایت بیمهگذاران به وظیفه خود به نحو احسن عمل میکنند.
شاید هنگام برگزاری کنفرانس خبری رئیس کل بیمه مرکزی جناب آقای امین، وقتی او از طرف اصحاب رسانه مورد این سوال قرار گرفت که "با این اوضاع، بیمهگذارانی که بیمهنامه عمر و پسانداز و سرمایهگذاری برای مدتهای 20 ساله از شرکتهای بیمه خریداری کردهاند، در آینده چه وضعیتی پیدا خواهند کرد؟" ایشان حداقل باید به عملکرد مناسب و شایسته شرکتهایی چون بیمه آسیا و ایران میپرداختند و توضیح میدادند که این شرکتها با داشتن بیمهگذاران میلیونی در رشته عمر و پسانداز که از حدود بیش از 15 سال قبل خریداری کردهاند، وضعیت مناسبی دارند. بر این اساس، بیمهگذاران میتوانند پس از پرداخت اقساط در زمان مقرر و به هنگام سررسید شدن بیمهنامهها با حضور در شرکتهای بیمه، چک سرمایه حاصل شده به علاوه سود مشارکت در منافع آن را دریافت کنند که این نشاندهنده ایفای تعهدات بیمهگران حتی در قراردادهای بلندمدت است.
در مثالی دیگر میتوان به ایفای تعهدات شرکت بینالمللی عمر ایران و آمریکا پرداخت که در سالهای 1355 و پس از آن، تعداد قابل توجهی بیمهنامه عمر به هم میهنان عزیزمان فروخت و پس از انقلاب در سالهای 1375 به بعد، به دستور دولت پس از ملی شدن صنعت بیمه، تعهدات این شرکت آمریکایی به شرکت بیمه آسیا محول شد و این شرکت نیز در زمان مقرر به پرداخت بیمهنامههای سررسید شده پرداخت.
در حال حاضر حتی شرکتهای خصوصی از جمله بیمه کارآفرین (که توسط هیئت موسسی متشکل از افراد خوشنام و با سابقه صنعت بیمه تاسیس شده است) توانستند موج فروش بیمههای Life insurance را در کشور ایجاد کنند تا امروز بتوانند به پرداخت و ایفای تعهدات بیمهگذاران در قید حیات، و در فاز اول، قراردادهای میانمدت 10 ساله بپردازند.
در این میان، شرکتهای دولتی و خصوصی بیمهای دیگری مانند آسیا، ما، پاسارگاد، سامان و پارسیان در صف پیشتازان عرضه این بیمهنامه قرار دارند و با استواری و توانمندی خدمات مطلوبی را به بیمهگذاران خود ارائه میکنند. ضمن اینکه در بخش بیمههای اموال و مسئولیت، پرداخت خسارتهای سنگین میلیاردی به بیمهگذاران که گاه و بیگاه در نشریات و جراید عنوان میشود، نشاندهنده مسئولیتپذیری در پرداخت به موقع و سریع شرکتهای بیمه به زیاندیدگان است. بنابراین به دور از انصاف است که تلاش و زحمات دستاندرکاران صنعت بیمههای بازرگانی از جمله فروشندگان خدمات بیمه، کارشناسان، کارکنان، مدیران میانی و مدیران ارشد صنعت بیمه را نادیده بگیریم و با اتفاق ناخوشایند بیمه توسعه، عملکرد خوب و شایسته دیگر شرکتهای بیمه را با بدبینی مورد قضاوت قرار دهیم.
شاید به گمان عدهای از صاحبنظران، چشمانداز سال 94 سال سخت و پرتلاطمی برای صنعت بیمه به نظر آید ولی میتوان با فرهنگسازی کاربردی همراه با شیوههای جدید تبلیغاتی و تاثیرگذار، پالایش و آموزش کیفی شبکه فروش شرکتهای بیمه، نظارت کمی و کیفی بیمه مرکزی در عملیات مالی و استانداردسازی حسابداری شرکتهای بیمه، بهینه کردن نرمافزارهای مورد استفاده شرکتهای بیمه، ایجاد طرحهای جدید بیمه خصوصاً در بخش بیمههای درمان و زندگی، بازبینی آییننامهها، حمایت ویژه از پژوهشکده بیمه در زمینه بسترسازی مناسب و با کیفیت و ارائه راهکارهای مناسب در توسعه اهداف صنعت بیمه، تقویت انجمنهای صنفی نمایندگان شرکتهای بیمه و حمایت از آنان، حضور قدرتمند سندیکای بیمهگران در ارتباط با تعامل مجلس و دولت و نیز با ایجاد اعتماد مجدد نزد بیمهگذاران، بیم و هراس سال گذشته را در سال تدبیر و تلاش به سرانجام نیکویی برسانیم.
* غلامرضا فرجودی - عضو انجمن فروشندگان حرفهای بیمههای عمر آمریکا MDRT
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصر اعتبار (https://telegram.me/asretebar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.