عصر بازار

محاسبات جدید از دخل و خرج خانوار

عصر اعتبار- با وجود اینکه هزینه خانوار شهری در سال گذشته ماهیانه حدود ۳.۲ میلیون و درآمدها کمتر از ۳.۱ میلیون بود، حقوق بیشتر مشمولان قانون کار برای امسال ۱.۳ تا ۱.۵ میلیون تومان تعیین شده است!

محاسبات جدید از دخل و خرج خانوار
نسخه قابل چاپ
جمعه ۲۷ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۶:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از مهر، برخی نمایندگان کارگری می گویند مصوبه امسال افزایش حداقل دستمزدها یکی از کمترین میزان افزایش های سالیانه است که طی آن تنها به حداقل دستمزدها 14 درصد افزوده شده و جلوی مابقی افزایش ها از قبیل بن نقدی، پایه سنواتی و حق مسکن گرفته شده است. در عین حال، مقامات دولتی مرتبا می گویند افزایش حقوق ها در سال جاری بالاتر از نرخ تورم صورت گرفته ولی هیچگاه به قدرت خرید آن اشاره ای نمی شود.

    همچنین به نظر می رسد دولت برنامه ای برای پُر کردن شکاف بین دخل و خرج نیروی کار کشور به ویژه در بخش حداقل بگیران مشمول قانون کار ندارد و در دو سه سال گذشته، با روش های گذشته و با چانه زنی کار را پیش برده است. کارگران می گویند در دوره جدید فعالیت دولت، قدرت کارفرمایان با همراهی دولت برای اعمال فشار به گروه های کارگری برای پذیرش افزایش حقوق های ناچیز بیشتر شده و در سال های اخیر نیز برخی نمایندگان دولت در شورای عالی کار، حتی توافقات و صورتجلسه های کارگران و کارفرمایان درباره کیفیت افزایش حقوق ها را نیز پاره کرده اند!

    مقامات دولتی عضو شورای عالی کار می گویند تنها دنبال کننده مسائل مدنظر وزارتخانه خود در نشست های تعیین دستمزد کارگران هستند و تلاش می کنند تا خواسته های دولت را به کرسی بنشانند. نتیجه این شده که شکاف بین حقوق و دستمزد و هزینه های نیروی کار در سال های اخیر نه تنها کاهش نیافته، بلکه بیشتر هم شده است.

    دستمزدها نصف ماه را پوشش می‌دهند

    دستمزد کارگران به گواه آمارهای بانک مرکزی در خوشبینانه ترین حالت تنها 50 درصد هزینه هایی ماهیانه خانوار کارگری را تامین می کند و قدرت خرید چندانی ندارد. از آنسو نیز هرچند سرعت رشد قیمت ها در بازار نسبت به دوره های گذشته با آهنگی کُندتر ادامه دارد، اما در هر صورت روند افت قدرت خرید خانوار به ویژه اقشار ضعیف همچنان ادامه داشته و متوقف نشده است. حال در چنین شرایطی، امیدواری نسبت به اینکه قدرت خرید کم درآمدها سال به سال بیشتر شود، در واقع خیالی خام است.

    نگاهی به آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی درباره وضعیت درآمد و هزینه خانوار در فاصله سال های 90 تا 93 و متعاقب آن پیش بینی وضعیت بودجه خانوار در سال 94 نشان می دهد که با وجود بزرگتر شدن عدد درآمد خانوار در هر سال، ارقام هزینه ای نیز رشد کرده و دخل و خرج خانوار هنوز منفی است. به بیان ساده تر، رشد سالیانه درآمدها نتوانسته به رشد هزینه ها برسد و خانوار در تامین بودجه مورد نیاز خود با کسری مواجه است.

    نمایندگان کارگری در زمستان سال گذشته برخی محاسبات از وضعیت هزینه کرد خانوار را ارائه کرده بودند که مقایسه آن با آمار ارائه شده از بانک مرکزی که همخوانی دارد نشان می دهد فاصله و شکاف عمیقی بین میزان دریافتی اقشار کم درآمد و همچنین هزینه های خانوار در شهرها وجود دارد.

    هر چند برخی کارشناسان اقتصادی همواره معتقدند، آمارهای اعلامی از سوی بانک مرکزی و یا مرکز آمار درباره هزینه های خانوار چندان دقیق نیست و کف نیازها را نشان می دهد؛ در عین حال طبق اعلام بانک مرکزی در سال 1390 هزینه یک خانوار شهری کشور در سال 17 میلیون و 392 هزار و 600 تومان بوده که نسبت به سال قبل تر از آن 22.8 درصد افزایش نشان می داد. بنابراین یک خانوار ساکن در شهرها در آن سال ماهیانه یک میلیون و 449 هزار و 400 تومان هزینه داشته است.

    وضعیت درآمد و هزینه خانوار در فاصله سال‌های 90 تا 94

    از سوی دیگر، درآمد خانوار در سال 90 با حدود 22.2 درصد رشد نسبت به سال قبل از آن به میزان 16 میلیون و 719 هزار و 700 تومان بوده که ماهیانه رقم یک میلیون و 393 هزار و 300 تومان بود. در این سال، سهم خوراک از کل هزینه های ماهیانه خانوار 24.9 درصد معادل 432 هزار و 670 تومان بود.

    در سال 91 رقم هزینه سالیانه خانوار با 24.5 درصد رشد به 2 میلیون و 165 هزار و 400 تومان رسید که ماهیانه یک میلیون و 804 هزار و 500 تومان بود. درآمد در این سال با حدود 25 درصد رشد به میزان 20 میلیون و 905 هزار و 900 تومان بود که ماهیانه یک میلیون و 742 هزار و 200 تومان بود. سهم خوراک در سال 91 از سبد هزینه خانوار در ماه 568 هزار و 410 تومان معادل 26.2 درصد کل هزینه ها بوده است.

    روند افزایش هزینه ها و درآمدها در سال 92 نیز ادامه یافت به نحوی که در این سال هزینه سالیانه یک خانوار شهری به 28 میلیون و 446 هزار و 200 تومان معادل ماهیانه 2 میلیون و 370 هزار و 500 تومان رسید که در این سال هزینه ها نسبت به سال 91 به میزان 31.5 درصد رشد یافته بود. 26.3 درصد کل هزینه خانوار در یک ماه مربوط به خوراک بود که رقمی معادل 747 هزار و 240 تومان بود. در عین حال، درآمدها در سال مورد بررسی 27 میلیون و 686 هزار و 700 تومان بود که ماهی 2 میلیون و 307 هزار و 200 تومان می شد؛ در عین حال درآمدها نیز 32.4 درصد رشد یافته بود.

    در سال 93 اما هزینه سالیانه هر خانوار شهرنشین 32 میلیون و 876 هزار تومان بوده که ماهیانه 2 میلیون و 739 هزار و 700 تومان با رشد 15.6 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می داد. درآمدها در این سال با رشد 13.3 درصدی نسبت به سال قبل از آن، 31 میلیون و 382 هزار تومان بود که ماهیانه 2 میلیون و 615 هزار تومان بود. خوراک در سال 93 به میزان 24.6 درصد هزینه خانوار را تشکیل می داد که رقم آن معادل 808 هزارتومان بوده است.

    هزینه ماهیانه حدود 3.2 میلیون تومان شد

    حال قبل از اینکه طبق ارقام سال 93، برخی پیش بینی ها و تحلیل ها درباره اوضاع مالی خانوار در سال 94 ارائه شود ذکر این نکته حائز اهمیت است که بدانیم در تمامی این سال؛ هیچگاه درآمد اقشار کم درآمد و خانوارهای کارگری کشور که میلیون ها نفر را شامل می شود حتی به 50 درصد ارقام ذکر شده نیز نرسید ولی از آنسو آنها متحمل سنگینی بار هزینه ها در زندگی خود شدند. خانوارهای کم درآمد همچنین مجبور شده اند برای جبران کسری معیشتی خانوار با دو نفر و یا بیشتر در بازار کار حضور یابند.

    هرچند هنوز از سوی مراجع رسمی آماری کشور، اوضاع دخل و خرج سال 94 خانوار ارائه نشده اما می توان بر اساس داده های سال 93 و با نگاه به اینکه اوضاع اقتصادی خانوار و افزایش قیمت ها در سال 94 مشابه سال 93 بوده، گفت اگر قیمت ها در سال 94 نسبت به 93 به میزان همان 15.6 درصد رشد کرده باشد، هزینه خانوار در سال گذشته دستکم 5 میلیون و 128 هزار و 656 هزار تومان بیشتر شده که این موضوع نشان می دهد هزینه ماهیانه خانوار نیز از 2 میلیون و 739 هزار و 700 تومان سال 93 به ماهیانه 3 میلیون و 167 هزارتومان افزایش یافته است.

    همچنین درآمدها نیز که در سال 94 به میزان 17 درصد (میزان افزایش مزد سال 94) رشد کرده بود سالیانه معادل 5 میلیون و 334 هزار و 940 تومان بوده؛ بنابراین مجموع درآمد سال 94 خانوار احتمالا 36 میلیون و 716 هزار و 940 تومان و هزینه ها نیز 38 میلیون و 4 هزار تومان بوده؛ بنابراین شکاف دخل و خرج خانوار در سال 94 بیشتر شده و به یک میلیون و 287 هزار تومان رسیده است

    از سویی در سال 94 میزان درآمد ماهیانه خانوار 3 میلیون و 59 هزار و 745 تومان بوده که این میزان در سال 93 به میزان 2 میلیون و 615 هزار تومان بود. هزینه های ماهیانه سال 94 به میزان 3 میلیون و 167 هزار تومان بود که این میزان در سال 93 به میزان 2 میلیون و 739 هزار و 700 تومان در هر ماه بود.

    کسری حدود 1.7 میلیونی درآمد ماهیانه کارگران

    بنابراین باید گفت با ادامه کسری بودجه خانوار در سال 94، نه تنها خانواده ها قدرتی برای پس انداز نداشته اند، بلکه توان برنامه ریزی برای هزینه کرد جدید را هم نداشته اند. نکته مهم تر اینکه به دلیل افت دوباره افزایش حقوق ها در سال 95، احتمالا در سال جاری شکاف هزینه ها و درآمد خانوار نسبت به سال 94 از شکاف هزینه ها در سال 94 نسبت به 93 بیشتر خواهد شد.

    موضوع دیگر این است که با افزایش هزینه ماهیانه خانوار به 3 میلیون و 167 هزار تومان در سال گذشته، محاسبات ارائه شده گروه های کارگری درباره هزینه های ماهیانه 3 میلیون و 200 هزار تومانی خانوار که به شورای عالی کار ارائه شده بود هم درست بوده و متناسب با گزارش های دخل و خرج خانوار است. حال با این اوصاف، مشخص نیست خانوارهای کم درآمد کارگری کشور، چگونه قادر خواهند بود بین دخل و خرج خانوار در سال 95 با توجه به اینکه مجموع دریافتی بیشتر مشمولان قانون کار بین یک میلیون و 350 هزار تومان تا نهایتا یک میلیون و 500 هزار تومان خواهد بود، تناسب برقرار کنند.

    همچنین می توان به این نتیجه رسید که با قیمت های سال 94 و فرض دریافتی یک میلیون و 500 هزار تومان کارگران در سال جاری، آنها در هر ماه دستکم یک میلیون و 667 هزار تومان کسری درآمدی خواهند داشت. همچنین هزینه خوراک خانوار که در سال 93 به میزان 673 هزار و 291 تومان بوده در سال 94 دستکم به 779 هزار تومان بالغ شده است که این رقم با فرض افزایش 24.6 درصدی هزینه خوراک در سال 94 نسبت به 93 (افزایش هزینه سالیانه خوراک سال 93 نسبت به سال 92 معادل 24.6 درصد)، بوده است.

    ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که با توجه به درآمد نهایتا یک میلیون و 500 هزار تومانی گروه های کم درآمد مشمول قانون کار در سال جاری و هزینه ماهیانه 3 میلیون و 167 هزار تومانی به قیمت سال 94، نهایتا درآمدهای کارگران کمتر از 15 روز ماه را پاسخگو خواهد بود و کارگران برای جبران کسری درآمد نصف ماه خود یا باید به شغل دوم رو بیاورند و یا با بیش از یکنفر از هر خانوار کار کنند.

    جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصراعتبار ( http://telegram.me/asretebar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.

    برچسب ها
    پورسعید خلیلی