عصر اعتبار- چرا اتفاقاتی مثل سکه ثامن وجود دارد و کسب و کارها پس از پرداختن به معاملات روی به کلاهبرداری میآورند؟ شاید این مهمترین سوالی باشد که حوزه تجارت الکترونیکی را تحت تاثیر قرار داده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، سارا جامی سرپرست امور توسعهای نماد اعتماد الکترونیکی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با ارسال یادداشتی با عنوان «سکه ثامن چرا و چگونه» به خبرگزاری فارس، توضیحاتی در این باره ارائه کرد.
در توضیحات جامی آمده است:
تا کنون همه صحبتهایی که در خصوص سکه ثامن و مشکلات مشتریان این کسب و کار انجام شد حول و حوش محور چیستی تجارت الکترونیکی و تعریف نماد اعتماد الکترونیکی انجام گرفته است. بدلیل حساسیت این موضوع، کمتر به موضوع مشتریان تجارت الکترونیکی و یا مالباختگان و قربانیان تجارت الکترونیکی پرداخته شده است.
این بحث بطور اختصاصی به آسیب شناسی در حوزه قربانیان و مالباختگان تجارت الکترونیکی و کسب و کارهای اینترنتی تعلق دارد و سعی بر آن است که اتفاقات انجام شده در فضای تجارت الکترونیکی تحلیل و در این فضا برآورد تهدیدات و آسیب شناسی وجود داشته باشد.
چرا اتفاقاتی مثل سکه ثامن وجود دارد و کسب و کارها پس از پرداختن به معاملات روی به کلاهبرداری میآورند؟ شاید این مهمترین سوالی باشد که حوزه تجارت الکترونیکی را تحت تاثیر قرار داده و پاسخ آن میتواند به کاهش تهدیدات در فضای مجازی و کسب و کارهای اینترنتی کمک کند.
مگر نه اینکه یک کسب و کار با استفاده از فضای مجازی میتواند با فرایندی کم هزینه تر و سهل تر آغاز شود و در نهایت درآمدزایی و خدمت به مصرفکننده را بدنبال بیاورد پس چرا گاهی این اتفاقات میافتد و کسب و کار با هدف کلاهبرداری و یا نگاه سوء به مصرف کننده آغاز میشود. آیا این موضوع قابل پایش و تشخیص است؟ آیا دستگاه دولتی و یا بطور کلی حاکمیت از عاقبت و یا هدف سوء کسب و کار در بستر تجارت الکترونیکی آگاه است و یا میتواند آن را پیشبینی کند؟
اگر نگاهی به دیگر کشورهای جهان و فروشگاههای اینترنتی آنها و یا تجربه کسب و کارهای اینترنتی آنها بیندازیم خواهیم دید در همه جای جهان همیشه کسب و کارها در اینترنت دچار تهدیداتی اعم از امنیتی و یا اقتصادی میشوند و مشکلاتی را نیز با آسیبهایی که میبینند برای مشتریان خود ایجاد میکنند پس بطور کامل نمیتوان از اتفاق جلوگیری کرد بلکه میتوان رخداد آن را با تدابیر صحیح و تجربه شده، کاهش داد.
این بحث را با این مضمون آغاز میکنم که کسب و کارهایی مانند سکه ثامن که جهت آغاز فعالیت در طبقهبندی مناسب حتما مجوزهای لازم را از حاکمیت دریافت کردهاند پس چرا باید مشتریانی که به این کسب و کارها اعتماد میکنند و سرمایهگذاری و معامله انجام میدهند دچار آسیب، ضرر و یا مالباخته بشوند، مگر نه اینکه سکه ثامن نماد اعتماد الکترونیکی داشت، مجوز از اتحادیه طلا و جواهر داشت و تحت نظارت حاکمیت بود؟
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مانند خیلی از مراکز دیگر در جهان آغاز اعتباردهی به کسب و کارهای اینترنتی است و با انجام ماموریت خود در خصوص ساماندهی فضای تجارت الکترونیک، نشانه منحصر بفرد دولتی نماد اعتماد الکترونیکی را به کسب و کارهای اینترنتی اعطاء میکند. اینکه این نماد چرا و چگونه اعطاء میشود بارها گفته شده و اطلاع رسانی آن انجام شده است. اینکه کسب و کارها چرا این نماد را دریافت میکنند و مشتریان نیز از این نماد چه میخواهند تا پیش از این، موضوع مبهمی نبود ولی هماکنون مسائلی مطرح شد که دغدغه های مرکز توسعه تجارت الکترونیکی را بیشتر و بیشتر کرد و در این راستا، مرکز در صدد شفاف سازی بیشتر جهت مسئولیت نماد اعتماد الکترونیکی، در قبال عملکرد کسب و کارهای اینترنتی برآمده و اجرای تدابیر جدیدی را که پیش از این آغاز کرده بود قوت بخشیده تا با اینکار بتواند آسیبهای اینچنینی را کاهش دهد.
شاید این نقد به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وارد باشد که اطلاع رسانی های لازم را به کسب و کارها انجام داده است ولی بیشتر از این باید برای مصرف کننده فرهنگسازی و اطلاعرسانی میکرده است چون با یک نگاه به لوگوی حاکمیت در ذهن مخاطب ممکن است اعتماد صد در صدی شکل گیرد و مخاطب ممکن است با دیدگاه اعتماد کامل و سپردن مسئولیت کامل به حاکمیت به معامله بپردازد و بعضی کسب و کارها هم از این لوگو و اعتماد مصرف کننده به آن سوء استفاده و دست به اعمال ناشایست و بعضا کلاهبرداری میزنند.
از جمله تدابیر در حال اجرای مرکز در خصوص نماد اعتماد الکترونیکی، رتبهبندی اعتباری برای کسب و کارهای اینترنتی است. با اجرای این طرح به هرکسب و کار رتبه اعتباری تخصیص مییابد که کسب و کار با توجه رتبه خود به مصرف کننده معرفی میگردد و مصرف کننده هم با توجه به اطلاعاتی که در رتبه کسب و کار وجود دارد رفتار خود را جهت معامله تعدیل و میتواند ریسک معاملات را برآورد کند. این گام میتواند جلوی بسیاری از اتفاقات و یا کلاهبرداریهای حوزه تجارت الکترونیکی را بگیرد تا به مفهوم اعتماد و تجارت الکترونیکی خدشهای وارد نشود.
مهمترین ماموریت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که از نام این مرکز مشخص است توسعه تجارت الکترونیکی ست و هرگونه حادثه و اتفاقی که منجر به کندی و کاهش اجرای این ماموریت شود برای مرکز هزینه سنگینی داشته و بسیار نامطلوب محسوب میشود، مرکز جهت اجرای این ماموریت در صدد برآمده که حمایتهای لازم را از قربانیها و مالباختگان حوزه تجارت الکترونیکی بعمل آورد و تا جایی که قوانین و مقررات و چارچوبهای حاکمیتی اجازه میدهد، نمیگذارد و نخواهد گذاشت که سوء استفاده از اعتماد خریدار حوزه تجارت الکترونیکی انجام گیرد تا کسب و کارها با هدف سوء نتوانند در تجارت الکترونیکی قربانی بگیرند. از اقدامات صورت گرفته در این خصوص درخواست طرح دعوی و شکایت از کسب و کار سکه ثامن است که از اعتماد مردم سوء استفاده کرده و برخی تخلفات را در معاملات انجام میداده است و این مهم را تا حصول نتیجه پیگیری خواهد کرد.
در راستای توسعه تجارت الکترونیکی که در حال حاضر نقش پررنگی در اقتصاد هر کشور دارد، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی هرگونه حمایت و اقدام لازم در چارچوب مسئولیت خود جهت بررسی و رسیدگی و رفع آسیبهای وارده به مشتریان تجارت الکترونیکی من جمله سکه ثامن را انجام خواهد داد و این انتظار میرود که با حمایت دستگاههای حاکمیتی و امنیتی و همچنین دستگاه قضاء، رسیدگی به پرونده شکایت مالباختگان کسب و کارهای تجارت الکترونیکی مانند سکه ثامن، خیلی سریعتر انجام گرفته و بتوان با عزم جدی و همگانی که بخشی مربوط به حاکمیت و بخش زیادی از آن مربوط به حمایت و نظارت مردمی است، اینگونه سوء استفاده ها و کلاهبرداریها را بسیار کاهش داد.
قربانیان و مالباختگان سکه ثامن با هر شرح حال و نوع معاملهای، دچار مشکل هستند و دستگاههای متولی کسب و کارها باید این مهم را وظیفه خود دانسته که از آنها حمایتهای قانونی و مناسب را انجام دهند و این موضوع را آسیبشناسی کنند که آیا اطلاعرسانیهای لازم به خریداران و متقاضیان استفاده از کسب و کارهای اینترنتی انجام شده بود و یا میشود و یا اینکه هنوز فرهنگ خرید اینترنتی و معاملات در فضای مجازی بطور عموم شکل نگرفته است و یا خیر.
فضای مجازی فضای پویا و بی حد و مرز است، در نهایت، امید است با تجربیات کسب شده در این فضا و تدابیری که اندیشیده میشود، بتوانیم شاهد کاهش چشمگیر این گونه کلاهبرداریها و سوء استفاده از مشتریان فضای مجازی باشیم.