به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایبنا، در دنیای پرتنش امروز، تحول اقتصادی جهانی بی‌وقفه در حال رخ دادن است، به ویژه در قالب همکاری‌های جدید میان اقتصاد‌های نوظهور. گروه بریکس که شامل کشور‌های برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی می‌شود، با جمعیتی بیش بر 3.2 میلیارد نفر و تولید ناخالص داخلی بیش از 26 تریلیون دلار، تقریباً 36.7 درصد از اقتصاد جهان را در اختیار دارد.

هر تلاطم، فرصتی نو به همراه دارد و ایران با عضویت در این بلوک، دریچه‌ای نو به سوی مبادلات پولی و بانکی باز کرده و تلاش می‌کند تا با کاهش وابستگی به دلار، مسیر استقلال مالی خود را هموار سازد.

تجارت درون‌گروهی بریکس و جایگاه ایران

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، تجارت درون‌گروهی کشور‌های بریکس در سال 2024 از مرز 500 میلیارد دلار عبور کرده است. این رقم، نشان‌دهنده تقویت همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان اعضای این بلوک است.

ایران با منابع غنی انرژی و موقعیت ژئوپلیتیکی استراتژیک، در سال‌های اخیر در تلاش برای گسترش روابط اقتصادی خود با کشور‌های بریکس بوده است. عضویت ایران در این بلوک فرصتی است برای افزایش تعاملات تجاری و مالی که می‌تواند به کاهش وابستگی به دلار و تثبیت نرخ ارز کمک کند.

در همین باره مجیدرضا حریری؛ رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با بیان اینکه باید روابط ایران با کشور‌های عضو بریکس توسعه پیدا کن به خبرنگار ایبنا گفت: بریکس فرصتی است تا کشور‌های عضو، از ظرفیت اقتصادی یکدیگر بهره‌مند شوند و بتوانند در یک برنامه میان مدت و بلند مدت اقدام به توسعه روابط کنند.

وی ادامه داد: عضویت ایران در کشور‌های عضو بریکس با هماهنگی و همفکری کشورها، منجر به هم پیمانی اقتصادی و استفاده از سیستم‌های بانکی و ارزی یکسان می‌شود.

تأثیر همکاری با بریکس بر سیاست‌های ارزی ایران

افزایش همکاری‌های پولی و بانکی ایران با کشور‌های بریکس تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های ارزی کشور دارد. با استفاده از ارز‌های محلی در مبادلات تجاری، نیاز به دلار آمریکا کاهش یافته و نوسانات نرخ ارز کنترل می‌شود.

محمدعلی رزاقی هریس؛ پژوهشگر اقتصادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایبنا تاکید کرد: یکی از دستورکار‌های گروه بریکس، افزایش سهم پرداخت‌های ملی است که در این راستا گسترش مبادلات بر اساس پول‌های ملی بر کاهش تقاضای دلار در بازار داخل و تعدیل نرخ ارز بسیار مؤثر خواهد بود.

از این رو، افزایش تعاملات بانکی و پولی در چارچوب بریکس، به ایران این امکان را می‌دهد که سیاست‌های ارزی خود را متنوع کرده و ابزار‌هایی نظیر استفاده از ارز‌های ملی در مبادلات تجاری را پیاده‌سازی کند؛ مسیری که در نهایت به تثبیت نرخ ارز و کاهش تورم کمک می‌کند.

بریکس پی؛ گام نوین در مبادلات دیجیتال

یکی از نوآوری‌های مهم در بریکس، معرفی سامانه «بریکس پی» است؛ سامانه‌ای که به عنوان یک پلتفرم برای انجام مبادلات مالی دیجیتال میان کشور‌های عضو طراحی شده است.

چندی پیش، محمد باقر قالیباف؛ رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست روسای مجلس کشور‌های عضو بریکس که در تیرماه سال 1403 در سنت پترزبورک روسیه برگزار شد، گفت: امروز در کشور‌های عضو بریکس سیستم پیام رسان مالی «پِی» در حال ایجاد است و در حال حاضر نیز تمام معاملات میان ایران و روسیه بدون دلار صورت می‌گیرد.

براساس این گزارش، سامانه جایگزین سوئیفت می‌تواند به کاهش هزینه‌های تراکنش‌های بین‌المللی و افزایش سرعت انتقال ارز منجر شود. از سوی دیگر، استفاده از بریکس پی، مزایای فراوانی برای اقتصاد جهانی به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به افزایش شفافیت، کاهش فساد و ایجاد بستری امن برای مبادلات مالی اشاره کرد.

درواقع این سامانه برای ایران می‌تواند به عنوان راهکاری در راستای دور زدن تحریم‌های مالی و تسهیل مبادلات بانکی با سایر کشور‌های بریکس عمل کند.

ایجاد ارز واحد بریکس؛ ضربه‌ای به دلار

یکی از بحث‌های داغ در اجلاس‌های اخیر بریکس، موضوع ایجاد یک ارز واحد برای این بلوک است. ایده ارز واحد بریکس با هدف کاهش وابستگی به دلار و ایجاد یک سیستم پولی مستقل مطرح شده است؛ که اخیرا ولادیمیر پوتین؛ رئیس‌جمهور روسیه تصویری با اسکناس نمادین ارز واحد بریکس منتشر کرده بود.

مهدی منصوری بیدکانی؛ استاد اقتصاد دانشگاه در این باره معتقد است: ارز بریکس نیاز مبرم معماری اقتصادی جهان سوم و راهکاری برای بحران بدهی‌ها است.

وی افزود: دلار آمریکا به ارزی سخت تبدیل شده است و امروز مبادلات در سلطه دلار آمریکاست. در این میان سخن از یک ارز مستقل و بازتعریف منطقه ارزی بهینه می‌تواند وسیله‌ای برای کاهش آسیب‌پذیری کشور‌های آن منطقه در برابر نوسانات نرخ ارز دلار باشند.

این تحول، به ویژه در شرایط تحریم‌های گسترده، می‌تواند به عنوان نقطه عطفی در نظام مالی جهانی عمل کند و تأثیرات مثبتی بر سیاست‌های ارزی کشور‌های عضو بریکس، از جمله ایران، داشته باشد.

سامانه جایگزین سوئیفت در بریکس؛ استقلال مالی در عرصه جهانی

با اعمال تحریم‌های گسترده بر سیستم سوئیفت، کشور‌های بریکس در تلاش هستند تا سامانه‌ای جایگزین برای آن ایجاد کنند. این سامانه جایگزین، که به آن "بریکس پی" نیز گفته می‌شود، با هدف کاهش وابستگی به سیستم‌های مالی غربی و تسهیل انتقالات مالی بین‌المللی راه‌اندازی شده است.

این سامانه علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امکان دسترسی به بازار‌های جدید را برای کشور‌های عضو فراهم می‌کند و به بهبود تراز تجاری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی کمک می‌کند. برای ایران، به ویژه در شرایط تحریم، استفاده از این سامانه می‌تواند فرصت‌های تجاری جدیدی را ایجاد کند و به عنوان یک بستر امن، راه حلی برای مبادلات بانکی ارائه دهد.

رویداد‌های مهم بریکس در یک سال اخیر

سال گذشته شاهد تحولات چشمگیری در بریکس بوده‌ایم؛ از افزایش تجارت درون‌گروهی گرفته تا بحث‌های داغ درباره ایجاد ارز واحد و توسعه سامانه جایگزین سوئیفت که این بلوک همچنان به روند پیشرفت خود ادامه داده است.

درواقع عضویت ایران در بریکس، نقطه عطفی در سیاست‌های ارزی کشور به شمار می‌آید. همچنین، توافقات مالی و قرارداد‌های جدید برای تامین مالی پروژه‌های مشترک، نقش مهمی در تقویت همکاری‌های اقتصادی میان کشور‌های بریکس داشته است. این دستاورد‌ها نشان می‌دهد که همکاری‌های پولی و بانکی در بریکس می‌تواند به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل رشد اقتصادی در آینده عمل کند.

چشم‌اندازی نو برای اقتصاد ملی

عضویت ایران در بریکس، به عنوان یکی از مهم‌ترین موفقیت‌های سیاست خارجی کشور، فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه اقتصادی و تقویت روابط بین‌المللی فراهم آورده است.

مارک فینو، سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه معتقد است: عضویت در بریکس فرصت خوبی برای ایران جهت غلبه بر تحریم‌های ایالات متحده آمریکا است.

این عضویت، فرصت‌های جدیدی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، افزایش صادرات و کاهش وابستگی به دلار ایجاد کرده است. ایران با تکیه بر تجربیات کشور‌های بریکس، به دنبال بازنگری در سیاست‌های ارزی خود و استفاده از ابزار‌های نوین مالی است تا بتواند در مقابل تحریم‌های بین‌المللی مقاومت کند.

شکست زنجیره وابستگی به دلار

به گزارش ایبنا، همکاری‌های پولی و بانکی ایران با بریکس، نه تنها نشانگر رشد اقتصادی مشترک است، بلکه آغازی است بر شکستن زنجیره وابستگی به دلار و ورود به دنیای مالی چندقطبی. ایجاد ارز واحد بریکس، سامانه جایگزین سوئیفت و توسعه مبادلات ارز محلی ابزار‌هایی هستند که می‌توانند نظام مالی جهانی را متحول کنند.

درواقع ارز واحد بریکس ضربه‌ای است که می‌تواند جایگاه دلار را در مبادلات بین‌المللی تضعیف کند؛ ضربه‌ای که منجر به انتقال قدرت از مراکز قدیمی به اقتصاد‌های نوظهور خواهد شد.