به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایبنا، میزگرد نقشه راه تحول دیجیتال در همایش تراکنش با حضور علیرضا لکزایی؛‌ قائم مقام مدیر عامل بانک ملت، شهاب جوانمردی؛ مدیر عامل هلدینگ فناپ، سیدجعفر صدری؛‌ مدیر امور فناوری اطلاعات بانک صادرات، فرهاد اینالوئی؛ معاون امور فناوری اطلاعات بانک ایران زمین، مرشدی؛ استاد دانشگاه شریف و به مدیریتوری علی عبداللهی؛ رییس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و امور دارایی برگزار شد.

عبداللهی در پنل نقشه راه بانکداری دیجیتال در اولین روز همایش تراکنش گفت: پدیده‌ای که از آن به‌عنوان فناوری اطلاعات یاد می‌شود تنها محصول ظهور یک فناوری نیست و تمام حوزه‌ها را دربر می‌گیرد.

وی بابیان اینکه دنیای بدون اینترنت و شبکه‌های مجازی اکنون برای انسان امکان‌پذیر نیست، گفت: نوآوری‌ها در تمام زمینه‌ها تحول‌آفرین هستند و در حوزه‌های کاربردی با ظهور هوش مصنوعی، رایانش ابری، بلاک چین، بیگ دیتا و غیره روند کسب‌وکارها در صنایع مالی دستخوش تحول شده است.

پارادایم دیجیتالی شدن جای خود را به هوشمندسازی داده است

عبداللهی ادامه داد: هوشمندی از سطح سیستم به سطح اکوسیستم‌ها آمده است با توجه به این مهم وزارت اقتصاد روندهای نوآوری را بررسی کرده تا از این منظر از دنیا عقب نمانیم زیرا از سال 2017 توسعه کسب‌وکارها مبتنی بر معماری سازمانی هوشمند شکل‌گرفته و پارادایم دیجیتالی شدن جای خود را به هوشمند سازی داده که این مهم یک ابر فرصت است که باید در این بخش فعالیت‌ها سازمان‌یافته دنبال شود.

وی خاطرنشان کرد: وزارت اقتصاد در حال تدوین سند اقتصاد هوشمند است و در اولین گام سند بانکداری دیجیتال را در پارادایم اقتصاد هوشمند تدوین و کارگروهی آن را تشکیل داده و حرکت در مسیر محورها این سند برای بانک‌ها الزام‌آور شده است.

عبداللهی ادامه داد: بانک‌ها بر اساس مؤلفه‌های سند تحول دیجیتال از سوی وزارت اقتصاد مورد بررسی قرار می‌گیرند و حرکت در این مسیر باید با هماهنگی ذینفعان باشد و در این روند ایجاد فضای گفتمانی و بهره‌گیری از نظرات بخش خصوصی خیلی مهم است.

لکزایی در این پنل در پاسخ به این پرسش که وضعیت استقرار بانکداری دیجیتال در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: سیستم بانکی به دلیل این‌که طیف گسترده از کسب‌وکارها را شامل می‌شود، نمی‌توان معدل نمره بانک‌ها را در این بخش تعیین کرد.

وی افزود: بانک‌ها از منظرهای مختلف تفاوت‌های در مدل‌های کسب‌وکاری و بهره‌گیری از فناوری‌ها نوین با یکدیگر دارند؛ ولی در تمام بانک‌ها حرکت به سمت بانکداری دیجیتال شکل‌گرفته که میزان و عمق آن متفاوت است.

لکزایی اذعان داشت: تیم‌های مدیریتی صنعت بانکی محیط را فراهم کرده‌اند که نگاه تحول گرایانه در صنعت بانکی قابل‌ مشاهده است و این صنعت در ابتدای مسیر تحول دیجیتال قرار دارد.

تحول دیجیتال با تغیر در دیدگاه ها و روندها محقق می‌شود

وی گفت: تا زمانی که بانک در روندهای خود تحول ایجاد نکند، صرف بهره‌گیری از کانال‌های دیجیتال تحول دیجیتال در شبکه بانکی محقق نمی‌شود. جوانمردی در این جلسه پاسخ به این پرسش که نقش ذینفعان در تحول دیجیتال را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: تحول دیجیتال قرار است منجر به یک تحول کل فضای کسب‌وکاری در کشور شود؛ از اینرو باید تخمین مناسبی از این تغییرات داشته باشیم تا در خصوص نوع قانون‌گذاری، روابط بین ذینفعان و بقیه موارد دستور کار و برنامه‌ریزی داشته باشیم.

حرکت ها در مسیر نوآوری باید نظارت شده باشد

وی اظهار داشت: در این روند باید اندیشید بازیگران در حوزه فناوری چگونه قرار است رگولیت شوند، زیرا نمی‌شود در بخش فناوری جلوی ارائه خدمات را گرفت و اگر به این سمت حرکت نکنیم با تضاد و چالش‌های مختلفی مواجه خواهیم شد و تمام روندهای نوآوری ممکن است زیر چتر مقررات زدایی منجر به فساد و برخی اختلال‌ها شوند؛ از اینرو باید تمام این حرکات با نظارت انجام شود تا تبعات آن گریبانگیر اقتصاد نشود و ساختارها و قانون‌گذاری در این بخش باید صورت گیرد.

روح‌الله فاطمی نیز در این جلسه در پاسخ به این پرسش که با چه چالش‌های در روندهای نوآوری مواجه شده‌اید؟ اذعان داشت: در یک اقتصاد و بانکداری سنتی در سطح کوچک اعتماد حرف اول را می‌زند؛ ولی با استفاده از فناوری این فضا بزرگ شد در صورتی‌که اعتماد همراه با این بزرگ‌سازی همراه نشد.

وی افزود: فناوری منجر به این شده که فضای کسب‌وکار سنتی در فضای بزرگتر ارائه شود؛ ولی روح اعتماد با آن همراه نشده است. از اینرو اعتماد باید با فناوری و در تحول دیجیتال ایجاد شود و این اعتماد نیازمند تغییرات درروندها و دیدگاه‌ها است.

فاطمی افزود: تمام نهادها می‌خواهند درروند تحول به سمت کاهش هزینه‌ها حرکت کنند در صورتی‌که کاهش شعب در این روند زمینه‌ساز اعتماد بیشتر نشده و این خلاء باید با بحث دیتا پر شود تا شناخت از مشتری، نیازهای وی و اعتبارسنجی ها هم  باید بر اساس رفتار و دیتای مشتری انجام شود.

در تحول دیجیتال دیتا مرزبین تجاری‌سازی، خصوصی‌سازی و حریم خصوصی را مشخص می‌کند

وی یادآور شد: در الگوی سرویس‌دهی جدید باید به تحول دیجیتال همراه با تغییر فرهنگ‌سازمانی و بیزینس کسب‌وکار بانک نگریسته شود و دیتا مرز بین تجاری‌سازی، خصوصی‌سازی و حریم خصوصی است و فناوری در کنار فرهنگ‌سازی و یک برنامه جامع می‌تواند موثر واقع شود و تحقق یابد.

صدری، معاون فناوری اطلاعات بانک صادرات نیز در این پنل گفت: درروند تحول دیجیتال باید بانک‌ها بزرگ را از کوچک تمیز داد؛ زیرا استقرار فرهنگ‌سازی در بانک‌ها بزرگ در لایه‌های مدیریتی، کارکنان و حتی مشتریان تفاوت چشمگیری با بانک‌های کوچک دارد.

وی افزود: تکنولوژی زدگی در استقرار بانکداری دیجیتال نباید تکرار شود و در بحث بازیگران جدید حوزه مالی در بانکداری دیجیتال ازجمله فناوری‌ها باز این سوال مطرح می‌شود که اعتمادسازی در کجای این روند قرار دارد؛ از اینرو باید بیشتر روی استانداردسازی و احراز هویت بازیگران جدید تمرکز کرد و تحول دیجیتال در بانک‌های بزرگ باید با احتیاط بیشتری دنبال شود.

صدری یادآور شد: ابلاغ نقشه راه تحول دیجیتال از سوی وزارت اقتصاد منجر به این شد که بانک‌ها در لایه‌های مدیریت ارشد نگاه جدی‌تری به فناوری‌های نوین داشته باشند. مرشدی نیز در این پنل در پاسخ به این‌که نقش فین تک‌ها در تحول دیجیتال چیست، اظهار داشت: دو صنعت بانکداری و تلکام در دنیا در معرض اختلال هستند؛ زیرا اگر با ورود بازگیران جدید این صنایع همگام با فناوری پیش نروند، تنها به نهادهایی که زیرساخت ارائه می‌دهند، تبدیل می‌شود و فین تک‌ها از خلاء چابکی بانک‌ها برای توسعه بهره بده و می‌برند.

وی خاطرنشان کرد: بانک‌ها یا باید خود چابک‌تر عمل کنند یا در شرکت‌های فین تکی سرمایه‌گذاری کنند یا به‌سوی ارائه پلتفرم‌های بانکداری‌های باز حرکت کنند تا از حرکت در مسیر نوآوری عقب نمانند.

اینالوئی در این نشست در خصوص چالش‌های توسعه بانکداری دیجیتال گفت: مشتری در محوریت بانکداری دیجیتال قراردارد اما سوال اصلی این است که چگونه باید خدمات و محصولات مشتری محورانه ارائه داد؛ زیرا فرهنگ‌سازمانی بانک‌ها برای تحقق تحول دیجیتال باید تغییر کند و باز این سوال مطرح می‌شود که این تغییر چگونه باید رخ دهد.

وی با تاکید بر این‌که در شرایط کنونی کشور تحول دیجیتال نمی‌تواند محقق شود، اظهار داشت: برای داشتن بانک دیجیتال باید یک بانک‌ تمام دیجیتال کوچک بسازیم و بعد به‌تدریج بانک بزرگ را به این سمت هدایت کنیم؛ زیرا با تغییرات مستمر صنعت بانکی تحول دیجیتال امکان تحقق ندارد.

اینالوئی ادامه داد: اگر درگذشته مجوز برای صدور یک بانک تمام دیجیتال داده‌شده بود؛ الآن در شرایط بهتری از آمادگی برای حرکت در این مسیر بودیم. وی خاطرنشان کرد: استقرار بانکداری دیجیتال باید 30 درصد هزینه‌ها را کاهش دهد و اگر نمی‌دهد یک جای کار در این روند ایراد دارد.

اینالوئی با اشاره به سند تحول دیجیتال در وزارت اقتصاد گفت: در تدوین این سند از رگولاتور و از بانک‌های خصوصی دعوت نشده و همچنین از کسب‌وکارهای دیجیتال نیز دعوت و نظرخواهی نشده است که نشانگر ضعف این سند است.

سهامداران بانک ها باید برای تحول دیجتال آماده باشند

لکزایی در پاسخ به این پرسش که نقش وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در تحول دیجیتال چیست، گفت: وزارت اقتصاد و امور دارایی در ارتباط با سیستم بانکی و مقوله بانکداری دیجیتال از دو منظر که نقش حاکمیتی دارد و نقش سهامداری و مالکیتی بانک‌های دولتی و بانک‌های نیمه دارد است و عمده نقش این وزارت خانه برای راهبری در تحول دیجیتال به‌عنوان نقش سهامداری است.

وی افزود: در کارگروه وزارت اقتصاد بانک‌های دولتی و تجاری مورد هدف قرار گرفتند و بخشی از شرکت‌های مؤثر نظام پرداخت و فناوری نیز در این کارگروه دعوت‌شده و از بازیگران عمده صنعت بانکداری و پرداخت دعوت و ازنظرت آن‌ها استفاده شد.

لکزایی یادآور شد: در مسیر تحول دیجیتال به دنبال تحقق تحول هستم و بانک‌ها ناگزیر به همراهی در رویکرد دیجیتال شدن هستند؛ البته بخش فرهنگ‌سازی در بانک‌های بزرگ درروند تحول دیجیتال زمان‌بر است؛ زیرا فرآیندها بر اساس مقررات نوشته می‌شود و نه انتظارات مشتری که خود این مهم نیز در تحول دیجیتال که رویکرد مشتری محورانه دارد یک چالش است.

وی با اشاره به این‌که آیا صاحبان و سهامداران بانک‌ها آمادگی تحول دارند یا خیر، گفت: ایجاد نگاه تحولی در این بخش زمان‌بر است که این امر مستلزم کمک وزارت اقتصاد و امور دارایی است. وی با تاکید بر اینکه همسوسازی روش‌های بخش کسب‌وکار با بخش فناوری اطلاعات درروند تحول دیجیتال خیلی مهم است، اذعان داشت: مالکان و سهامداران بانک‌ها باید برای تحول دیجیتال پیشرو باشند تا این روند محقق شود؛ ازاین‌رو به یک نقشه راه قابل‌انعطاف در این مسیر نیازمندیم.

جوانمردی در پاسخ به این پرسش که مسائل فنی در تحول دیجیتال یکی از چالش‌ها است، گفت: من مسائل فنی را در تحول دیجیتال دغدغه نمی‌بینم و شرکت‌های از حیث توسعه فناوری دچار مشکل نیستند؛ اما رویکردهای تمام فنی از چالش‌ها هستند و رویکرد کل‌نگر که همه‌چیز از کسب‌وکار شروع می‌شود چالش اصلی در این مسیر است‌.

وی گفت: در دنیا به این پرسش پاسخ‌داده‌شده که مردم به محصولات و خدماتی که از سوی شرکت‌های غیر بانکی ارائه می‌شود، چقدر اعتماد دارند و مشخص‌شده که آحاد جامعه به کمپانی‌های بزرگ بیشتر از بانک‌ها اعتماد دارند ولی فشار رگولاتورهای مالی در این بخش یکی از چالش‌ها است.

جوانمردی با تاکید بر این‌که با چالش‌های فنی درروند دیجیتالی شدن مواجه نیستیم، اظهار داشت: برای دیجیتالی شدن باید از مدل‌های کسب‌وکاری شروع کرد و غیر این راهکار تحول دیجیتال محقق نمی‌شود.

فاطمی در خصوص ایجاد و رشد بلوغ دیجیتال درروند تحول دیجیتال در کشور گفت: تحقق بانکداری دیجیتال در هر سطحی تنها ذیل رگولاتوری ایجاد خواهد شد و باید در این دیدگاه که چه کسی گفته وظیفه رگولاتور ایجاد اعتماد برای مردم است، تجدیدنظر شود.

وی افزود: درروند تحول دیجیتال وظیفه اعتمادسازی به بازیگران جدید سپرده شود و قرار است در نسل بعدی در صورت ایجاد ضرر و خسارت کسی به سراغ حاکمیت نرود و در تحول دیجیتال مبنای تصمیم‌گیری‌ها بر اساس دیتای مشتریان است.

تمام ریسک تراکنش‌های کارتی در دنیا از سوی شرکت‌های ارائه دهنده کارت‌های اعتباری کنترل می‌شود

فاطمی با اشاره به این‌که در ایران از نظام کارت‌های اعتباری استفاده‌نشده؛ گفت: که این روند اشتباه است و تمام ریسک تراکنش‌های کارتی در دنیا از سوی ویزا و شرکت‌های ارائه‌دهنده کارت اعتباری کنترل می‌شود.

صدری نیز در خصوص ارائه راهکار برای تحقق تحول دیجیتال در کشور گفت: تحول دیجیتال اگر درست محقق شود 30 درصد هزینه‌ها کاهش می‌یابد درصورتی‌که در بانک‌های بزرگ حرکت به سمت دیجیتالی شدن هزینه‌ها را افزایش داده است.

وی افزود: به دلیل مدل کارمزدی فعلی بانک‌ها از قبال خدمات الکترونیکی که ارائه می‌دهند متضرر شده‌اند ازاین‌رو توسعه فناوری در بانک‌ها به دلیل هزینه و عدم سودآوری توجیه ندارد و با چالش‌های متعددی روبرو شده است و بانک‌ها برای توسعه فناوری در فناوری به‌جایی رسیده‌اند که دیگر توان تأمین هزینه‌های آن را ندارند.

مرشدی در پاسخ به این پرسش که در شبکه مالی سامانه محوری به‌جای الکترونیک محوری رواج پیداکرده است، گفت: از چهار دهه قبل در پارادایم انقلاب صنعتی همه‌چیز محور سیستم‌های فناوری اطلاعات است و در انقلاب صنعتی چهارم سیستم‌های فیزیکی و الکترونیکی باهم ادغام شدند.

وی افزود: ولی تحول دیجیتال مختص به تحول مدل‌های کسب‌وکار است و راهکار این است که از راهکار بیرون بیاییم و با نقشه و نگاه استراتژی حرکت کنیم و ایجاد فرهنگ برای ایجاد تحول دیجیتال و تغییر فرآیندها در این بخش خیلی مهم است.

اینالویی در این پنل اظهار داشت: یکی از چالش‌های درروند تحول دیجیتال رگولاتور است و راهکار این است که کسب‌وکار باید با حرکت به سمت دیجیتالی شدن و توسعه رگولاتور را برای تغییرات تحت‌فشار قرار دهد و قدرت ریسک‌پذیری داشته باشد.

وی افزود: رگولاتور وقتی نمی‌تواند رمز دوم را قانونمند کند؛ پلیس فتا برای وی راهکار تعیین می‌کند. اینالویی خاطرنشان کرد: اگر بانک‌ها تسهیلاتی داده‌اند که معوق شده این رقم در شرکت‌های غیر بانکی یک‌چهارم بانک‌ها رسیده است و اگر سازمان‌ها به سمت دیجیتال شدن حرکت کرده و هزینه‌های آن‌ها کاهش نیافته بیانگر این است که راه را اشتباه رفته‌اند.

وی افزود: کسب‌وکارها و به‌تبع بانک‌ها با پذیرش ریسک باید سمت دیجیتالی حرکت کنند و برای ارائه خدمات نوآورانه رگولاتوری را تحت‌فشار قرار دهند.